تحلیل مکانی مناطق ایمن و پرخطر برای دفن پسماند جامد (مطالعه موردی: استان اصفهان)

جانمایی ایستگاه ها و مراکز جمع آوری، پردازش و دفن پسماند شهری و روستایی نیازمند ارزیابی زیست محیطی است. بدین منظور، تهیه بانک اطلاعاتی از داده ها و تحلیل مکانی لایه ها برای اعمال حداقل فاصله مورد نیاز از مناطق مهم یا آسیب پذیر، اهمیت بسزایی در ارزیابی زیست محیطی دارد. در این پژوهش، با گردآوری، آماده سازی و روی هم­گذاری ۷۰ لایه اطلاعاتی در سطح استان اصفهان با نرم افزار ArcGIS و اعمال بافر (Buffer Zone) برای هرکدام از محدوده های ممنوعه (بین ۲۰۰ متر تا ۸ کیلومتر)، مشخص شد فقط ۴۳% سطح استان قابلیت اجرای دفنگاه ها را داراست. همچنین در بین ۲۱۰ دفنگاه و مراکز پردازش پسماند موجود استان، فقط ۱۶% در مناطق مجاز قرار گرفته اند. در این بین، ۳۷% مراکز حداقل ۳ تعارض با ضوابط و آیین نامه های محیط زیستی (وضعیت نامطلوب) داشته و ۵/۹% حداقل ۵ تعارض (وضعیت بسیار نامطلوب) دارند. اکثر این مراکز نیز از نوع دفن گاه های پسماند شهری و روستایی است. همچنین شهرستان هایی با بیشترین محل های دفن گاه نامطلوب مشخص شد و پیشنهاد گردید تا جابه ­جایی این مراکز در اولویت اقدامات محیط زیستی استان قرار گیرد. به­ علاوه پیشنهاد شد تا دسته بندی مناطق از دو به سه دسته مجاز، مشروط و ممنوعه در آیین نامه ها تغییر یابد. در این شرایط با شناسایی مناطق آسیب پذیر اما مجاز به اجرای محل های دفن پسماند، می توان تمهیدات ویژه مهندسی برای آن­ها در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

ArcGIS ، ارزیابی ریسک زیست محیطی ، پسماند عادی ، دفنگاه ، مدیریت پسماند جامد