بررسی لایه واژگانی- نحوی سبک تاریخ بیهقی با تکیه برعبارت های فعلی

فعل به مثابه ی یکی از اجزای جمله و مهم ترین قسمت گزاره؛ «کلمه ایست که به تنهایی یا به یاری وابسته هایی در یکی از زمان های سه گانه بر واقع شدن امری دلالت می کند که به امر دیگر اسناد داده می شود» (فرشیدورد،۱۳۸۲: ۳۷۷). فعل را می توان از جهات گوناگونی چون شخص، زمان، وجه، گذر یا ناگذر، معلوم یا مجهول و ساختمان بررسی کرد. این تحقیق کوششی است در جهت بررسی انواع عبارت های فعلی که خود از تقسیم بندی های مهم ساختمان فعل است و ارائه ی نمونه هایی از کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی. هدف این نوشتار این است که پس از شناختن عبارت های فعلی به عنوان یکی از اقسام فعل (از نظر ساختمان) در زبان فارسی به بررسی عبارت های فعلی در متن تاریخ بیهقی پرداخته و این نثر ارزشمند و تاریخی کهن را از این دیدگاه بررسی کند. اهمیت این تحقیق در آن است که کاوش در آثار ادبی و نمودار ساختن ارزش های ادبی آن ضمن ارتباط بیشتر ما با زبان فارسی می تواند زمینه ساز بازشناخت این آثار گرانسنگ ادب فارسی باشد. لذا در این مقاله، ابتدا به معرفی نظرات مختلف دستور نویسان در مورد ساختمان فعل و مخصوصا عبارت های فعلی پرداخته و سپس به ارائه ی مثال هایی از نمونه های یافت شده در کل این اثر ارزشمند ادبیات فارسی پرداخته ایم.