مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی و زوج درمانی راه حل محور بر الگوهای ارتباطی در زوجین متعارض

مقدمه: تفاوت­ های بین فردی در زوجین زمینه ساز تعارضات، و تعارضات زناشویی بخش اجتناب­ ناپذیر زندگی مشترک شده است که زندگی زوجین را تهدید می کند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی و زوج درمانی راه حل محور بر الگوهای ارتباطی زوجین متعارض انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی زوجین متعارضی که در سال­ های ۱۴۰۲_۱۴۰۱ به مراکز مشاوره شهر همدان مراجعه کرده بودند تشکیل دادند که پس از غربال­گری با پرسشنامه تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر و همکاران، ۱۳۸۷)، ۴۵ زوج به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در ۳ گروه (دو گروه آزمایشی، یک گروه کنترل) قرار داده شدند (هر گروه ۱۵ زوج). گروه های آزمایشی هفته ای یک بار در ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت زوج درمانی تصویرسازی ارتباطی (Hendrix و Hunt، ۲۰۱۳) و زوج درمانی راه حل محور (Macdonald، ۲۰۰۷) قرار گرفتند اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه الگوهای ارتباطی (Christensen و Sullaway، ۱۹۸۳) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با نرم افزار SPSS-۲۶ انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو روش درمانی در بهبود الگوهای ارتباطی اثربخش بودند (۰/۰۰۱=P). اما درمان تصویرسازی ارتباطی نسبت به راه حل محور در کاهش ارتباطات توقع/کناره گیری (۰/۰۳۵=P) و اجتنابی متقابل (۰/۰۰۱=P) اثربخشی بیشتری داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، می توان زوج درمانی های تصویرسازی ارتباطی و راه حل محور را برای بهبود روابط زوجین متعارض استفاده نمود. اما برای اثربخشی بیشتر بهتر است زوج درمانی تصویرسازی ارتباطی خط نخست درمان باشد. بنابراین به زوج درمانگران و مراکز مشاوره توصیه می شود برای کاهش تعارضات و بهبود روابط زوجین متعارض این رویکردهای درمانی را مورد استفاده قرار دهند.

کلیدواژه ها:

Communication imagery couple therapy ، Solution-focused couple therapy ، Communication patterns ، Couple conflict ، زوج درمانی تصویرسازی ارتباطی ، زوج درمانی راه حل محور ، الگوهای ارتباطی ، تعارض زوجین