فناوری CRISPR-Cas در آبزی پروری: مطالعه مروری

پیشرفت صنعت آبزی پروری با چالش های متعددی از جمله شیوع بیماری های عفونی و عوامل بیماری زای مقاوم به آنتی بیوتیک ها، کاهش بقاء، کاهش باروری، رشد آهسته، فرار ماهیان پرورشی به اکوسیستم های طبیعی و آلودگی های زیست محیطی مواجه است. امروزه استفاده از فناوری CRISPR-Cas به عنوان یک راه حل بالقوه برای حل این چالش ها از طریق ویرایش ژنوم یاد می شود. در فناوری CRISPR، آنزیم نوکلئاز ۹ (Cas۹) ابزاری قدرتمند و کارآمد برای ویرایش مولکولی DNA جهت بروز صفات مطلوب در میزبان است. در این زمینه مطالعات متعددی بر گونه های مختلف آبزیان با هدف بررسی صفات مطلوب مرتبط با آبزی پروری شامل سرکوب ژن Myostatin (افزایش رشد سوماتیک بدن)، بیوسنتز اسیدهای چرب، تحریک رنگدانه سازی بدن و تولید ماهیان با استخوان های ریز بین عضلانی کمتر صورت گرفته است. در خصوص صفات وابسته به تولید مثل، از این تکنولوژی جهت مهندسی ژنتیک سلول های جنسی و تغییر جنسیت استفاده شده است. در زمینه بهداشت آبزیان این سیستم اصلاحی برپایه ژنوم، در مقیاس آزمایشگاهی با موفقیت توانسته است، ماهیانی مقاوم در برابر بیماری های عفونی به خصوص بیماری های ویروسی تولید کند. همچنین ویرایش ژن های مرتبط با پپتیدهای ضدمیکروبی به وسیله CRISPR-Cas۹ می تواند سبب بهبود سیستم ایمنی ذاتی و افزایش مقاومت ماهیان در برابر بیماری های عفونی می شود. به طورکلی، استفاده از فناوری CRISPR-Cas یک رویکرد موثر برای دستکاری ژن های هدف و بهبود ویژگی های اقتصادی در گونه های مختلف آبزیان در راستای برنامه های اصلاح ژنتیکی است. این مطالعه مروری، تصویر جامعی از فناوری CRISPR-Cas و پتانسیل آن در ویرایش ژنوم برای هدف قرار دادن ژن های مرتبط با صفات اقتصادی در ماهیان جهت غلبه بر برخی محدودیت ها و چالش های پیشروی آبزی پروری پایدار ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

CRISPR ، Cas۹ ، آبزی پروری پایدار ، ویرایش ژنوم ، ژنتیک مولکولی