تحلیل موانع و مشکلات مدیریت آب کشاورزی در اراضی شالیزاری شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود

در سال های اخیر، آورد رودخانه سفیدرود به عنوان تامین کننده اصلی آب شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود حدودا ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است. لذا استفاده بهینه از آب موجود برای پایداری تولید محصولات کشاورزی در استان گیلان به خصوص برنج ضروری است. در این راستا، بررسی مشکلات مدیریت آب کشاورزی در شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود و اولویت بندی آنها، برای یافتن راهکارهای اجرایی مناسب ضروری است. هدف این پژوهش بررسی چالش های پیش روی مدیریت منابع آب در شالیزارهای تحت پوشش شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود است. در این راستا، پس از تشکیل درخت تصمیم بر مبنای نظر خبرگان و مرور الگوهای تجربی موجود، جمع آوری داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه حضوری با خبرگان حوزه آب استان گیلان، اولویت بندی مشکلات با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) صورت گرفت. درخت تصمیم در سه سطح تعریف شد: سطح اول دارای سه زیرشاخص، سطح دوم دارای ۱۶ زیرشاخص و سطح سوم دارای ۸۵ زیرشاخص است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. نتایج نشان داد که از میان سه عامل اصلی مشکلات و موانع آب در سطح مزرعه، تامین آب و انتقال آب، شاخص انتقال آب با معادل ۴۰% بیشترین سهم مشکلات را دارا می باشد و شاخص تامین آب با ۲۹% کمترین سهم را به خود اختصاص داده است. هرکدام از این عوامل با زیرمعیارهایی بررسی شد که ارزیابی ویژه متخصصین را ضروری می سازد و تصمیم گیری دقیق و حرفه ای کارشناسان در این حوزه را لازم کرده است. تمرکز اصلی برنامه های اصلاحی شبکه باید بر حل مشکلات انتقال آب نظیر تکمیل کانال های شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود متمرکز باشد.

کلیدواژه ها:

برنج ، FAHP ، مدیریت منابع آبی ، موانع و مشکلات مدیریت آب ، حوزه سفیدرود