فلسفه تعزیرات؛ بازنگاهی به تعامل بین مبانی و اهداف

زمینه و هدف: افزایش جرم توام با تنوع و پیچیدگی های آن در عصر حاضر موجب اتخاذ واکنش های متنوعی در سیاست گذاری جنایی شده است . تعزیرات، وسیع ترین دایره شمول واکنش های کیفری و غیرکیفری است و به جهت انعطاف پذیر بودن آن، موجب قواعد مختلف شده است . پژوهش حاضر باهدف بازنگاه علمی به تعامل بین کرامت و عدالت در فلسفه تعزیرات اجرا شده است .روش: مقاله پیش رو، ازنظر هدف یک پژوهش کاربردی و توسعه ای است که به روش کیفی از نوع اسنادی و توصیفی - تحلیلی انجامشده است . ابتدا دادههای آن با استفاده از ابزار فیش برداری از کتب فقهی و حقوقی جمع آوری شده و نهایتا داده ها به شیوه تحلیل محتوا، مورد تحلیل قرار گرفتند. برای اعتبارسنجی دادهها از راهبرد کنترل و بازبینی بیرونی استفاده شد.یافته ها: به موجب یافته های این پژوهش ، قواعد تعزیرات همانند سایر قواعد حقوقی برای نیل به نتایج مورد انتظار، ناگزیر از تبعیت از مبانی و اهداف تعزیر هستند. بدین ترتیب در ارتباط با مبانی دو بعد »عدالت « و »کرامت « و در ارتباط با اهداف دو بعد »اصلاح« و »جبران« از طریق تحلیل محتوای متونفقهی و حقوقی استخراج شدند.نتیجه گیری : براساس نتیجه پژوهش پیش رو، برای دستیابی به اهداف اصلاح و جبران در تعزیرات، نه تنها باید به انگیزه مجرم به عنوان مدلول استعداد جنایی او و حقوق بزهدیده ازنظر حق اللهی یا حق الناس بودن حقوق توجه جدی گردد. بلکه به مبانی تعزیر (عدالت و کرامت ) به عنوان یک کنترلگر و مقوم قواعدحقوقی در مفهوم »الزام آوری « و »مشروعیت بخشی « تمسک جست تا به اهداف اصلاحی و جبران تعزیر دست پیدا کرد . در غیر این صورت، این امر می تواند به تضییع حقوق افراد و عدم اصلاح پذیری مجرمان و سیاست جنایی خلق الساعه و ناپایدار منجر شود.

کلیدواژه ها:

تعزیر ، تعامل ، فلسفه ، هدف ، مبانی .