حقوق کیفری در کشاکش خرد ابزاری و خرد ارتباطی ؛ تاملی از منظر مکتب فرانکفورت

جنبش مطالعات انتقادی حقوق، نظام قانونی لیبرال را هم از چشم انداز فلسفی ، اجتماعی ، سیاسی و هم از حیث فرایندهای شکل گیری هنجارهای قانونی به نقد می کشد. نقد شکل گرایی و عینیت گرایی ادعایی نظام حقوقی لیبرال، و نیز انتقاد بر استفاده ابزاری از عمل و دکترین حقوقی برای پیشبرد اهداف چپ گرایانه ، از جمله موضوعهای مورد نقداین جنبش وامدار از مکتب فرانکفورت است . آموزه هابرماس، بر پایه اندیشه مکتب فرانکفورت به مثابه نظریه ای هنجاری -انتقادی که ریشه در اصلاح نئومارکسیسم و بازتولیدخوانش نو از نظریه وبر و پارسونز دارد، با سهیم شدن در شکل گیری نظریه اجتماعی ، و با گسست از فلسفه سوژه و اهمیت دادن به مقوله بیناذهینت و پراگماتیسم عمل محور و اخلاقی ، بنیاد ایده این مقاله تحلیلی -انتقادی را شکل می دهد که در مقابل گفتمان نظارتگر کنترل مدار و سزاگرا، سیاست کنترل اجتماعی همبستگی گرا قرار دارند؛ سیاستی مبتنی بر عقلانیت ارتباطی برآمده از مکتب فرانکفورت که برای هر شهروند درجاتی از آزادی برای بالندگی انسانی را قائل است و تعهد مثبت و ایجابی دولت به تامین حداکثری شرایط لازم برای استیفای این حق ها و آزادی ها را ضروری می داند. شعشعه این دریچه نورانی به حقوق کیفری نظری ، دستاوردهای عینی در حقوق کیفری موضوعه بسیاری از کشورها دارد؛ که ممکن است خودآگاهی نداشته باشد که تاسیسات کیفری ارفاقی در تحولات تقنینی آنها وامدار گذار اندیشه کیفری از ابزارگرایی به ارتباطگرایی بوده است .

کلیدواژه ها:

منطق حقوق کیفری ، نظریه انتقادی ، کنش ارتباطی ، ابزارگرایی کیفری ، مجازاتهای اجتماع مدار