اثر کم آبیاری بر محتوی نسبی آب، غلظت پرولین، محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان، غلظت کلروفیل و عملکرد علوفه پنج گونه شبدر (Trifolium spp)

به منظور مطالعه اثر کم آبیاری بر محتوی نسبی آب، غلظت پرولین، محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان، غلظت کلروفیل و عملکرد علوفه ۵ گونه شبدر آزمایشی مزرعه ای به شکل کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ انجام شد. کم آبیاری در سه سطح (۰ (عدم کم آبیاری) و کم آبیاری ۲۰ و ۴۰ درصد کمتر از نیاز آبیاری گیاه) به عنوان عامل اصلی و ۵ گونه شبدر (Trifolium resupinatum (شبدر ایرانی)، T. alexandrium (شبدر برسیم) ، T. lapaceaum ، T. echinatum و T. diffusum) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش کم آبیاری تا سطح ۴۰ درصد، غلظت پرولین به میزان ۹۳ درصد و محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب به میزان ۱۲، ۹۸ و ۸۳ درصد افزایش یافت. اما محتوی نسبی آب، عملکرد علوفه تازه و علوفه خشک به ترتیب به میزان ۲۲، ۲۴ و ۲۹ درصد کاهش پیدا کرد. بیشترین محتوی نسبی آب، غلظت کلروفیل a و b و محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان بدون تفاوت معنی دار در دو رقم T. resupinatum و T. alexandrium مشاهده شد. بررسی اثر متقابل دو عامل (کم آبیاری × گونه) نشان داد که با افزایش کم آبیاری عملکرد علوفه تازه و خشک هر پنج گونه به طور معنی داری کاهش یافت. در هر سه سطح کم آبیاری بالاترین عملکرد علوفه تازه (۳۹/۲۰، ۸۱/۱۸ و۹۴/۱۳تن در هکتار) و خشک (۵۹/۴، ۲۵/۴ و ۰۶/۳ تن در هکتار) در گونه T. resupinatum به دست آمد به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که هر ۵ گونه دارای پایداری لازم در شرایط تنش نیستند. بنابراین به کارگیری روش کم آبیاری در مورد گونه های موردمطالعه تنها در صورتی قابل توجیه خواهد بود که کاهش ۲۰ و ۴۰ درصدی در میزان آب مصرفی در مقایسه با کاهش عملکرد این محصول دارای مزیت بیشتری باشد.

کلیدواژه ها:

پراکسیداز ، سوپراکسید دیسموتاز ، علوفه تازه ، علوفه خشک ، کاتالاز