بررسی نقش نور و رنگ در معماری سنتی ایران و تاثیر آن بر انسان

نور اولین عنصر در جهان است که با استفاده از رنگ ها، روح و طبیعت زنده جهان را برایمان روشن می سازد . در معماری سنتی ایران نیز نور و رنگ جایگاه ویژه ای دارند. به عبارت دیگر نور و رنگ به عنوان دوعامل مهمی هستند که به فضا در معماری معنا می بخشند و به ترکیبات کلی بنا سامان می دهند و باعث ایجاد تمایز مصالح از یکدیگر می شوند و به هر کدام زیبایی و کاربردی خاص را القا می کنند. معماری و نور همانند جسم و روح، با یکدیگر رابطه مستقیم، مکمل و به هم پیوسته ای دارند به گونه ای که هر دو در کنار یکدیگر معنا می گیرند و نبود یکی از آن ها در سیستم خلل ایجاد می کند. استفاده از نور طبیعی در خانه های سنتی ایران به طرز چشم گیری باعث به وجود آمدن ارتباط حسی، فرمی و فضایی مناسب با مخاطب می شود. در این مقاله به بررسی نقش نور و رنگ در معماری سنتی ایرانی پرداخته می شود. زیرا که توجه به نور و رنگ در ارتقا کیفیت فضاهای مسکونی معاصر و تاثیر آن بر شرایط جسمی و روانی افراد به عنوان عاملی در رضایت مندی افراد جامعه موثر می باشد و همچنین هدفی باشد برای رسیدن به طرحی مناسب برای مسکن ایرانیان براساس نیازهای انسان ایرانی. مطالعات براین تاکید داشتند که چگونه محیط های ساخته انسان مثل ساختمان ها و شهرها بر رفتار انسان تاثیر می گذارند باید در این محیط ها نمادها و نشانه هایی تعبیه شود که بیانگر مفهومی قابل انتقال و قابل فهم برای افراد باشد. از جمله نمادهایی که در معماری سنتی ایران بر اساس ویژگی های انسانی و فرهنگی جامعه به آن پرداخته شده ، عنصر نور می باشد. چنانکه گفته شد نور نماد الهی، حقیقت و کمال مطلق است و روح انسان هم بارقه ای از روح خداوند است به همین علت انسان به عنوان موجودی که دارای درک و احساس است نسبت به نور احساس نزدیکی و تعلق دارد. شدت نور و رنگ دو عامل مهمی هستند که علاوه بر ارزش نمادین، استفاده کاربری آن نیز تاثیر بسزایی بر سلامت انسان و آسایش او از لحاظ روان شناسی دارد.

کلیدواژه ها:

معماری سنتی ایران ، انسان طبیعت معماری ، نور و رنگ ، حس مکان ، حس تعلق پذیری ، امنیت روان