بررسی تاثیر کودهای مختلف شیمیایی، دامی و بیولوژیک بر صفات مورفولوژیکی،عملکرد و مقدار اسانس گیاه دارویی مرزه Satureja hortensis L

به منظور بهبود حاصلخیزی خاک و بررسی تاثیر کودهای مختلف بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه Satureja hortensis L. ، این تحقیق در سالهای ۹۰ - ۱۳۸۸ در ایستگاه تحقیقاتی خجیر واقع در ۱۴ کیلومتری شمال شرقتهران، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۹ تیمار در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شاملکودهای شیمیایی ۵۰K۴۰P۵۰N ، ۱۰۰K۸۰P۱۰۰N و ۱۵۰K۱۲۰P۱۵۰N ، کود دامی ۱۰ ، ۳۰ و ۰۵ تن در هکتار وکود بیولوژیک (کود نیتروکسین و بارور ۲) و تیمار شاهد بود. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر تیمارهایمختلف حاصلخیزی بر طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، درصد اسانس اندام هوایی، عملکرد بیوماس وعملکرد اسانس، در سطح ۱ % معنیدار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که در مقایسه با تیمار شاهد، بیشترین افزایشارتفاع بوته ۴۸ / ۶۲ %، تعداد شاخه های فرعی ۲۷ / ۶۹ %، درصد اسانس ۸۸ / ۳ % و عملکرد بیولوژیک ۴۸ / ۶۲% بهتیمار ۱۰۰K۸۰P۱۰۰N تعلق داشت و تیمار کاربرد ۳۰ تن کود دامی در هکتار بیشترین افزایش عملکرد اسانس( ۷ / ۷۲ %) را داشت. افزایش عملکرد اسانس در تیمارهای کود نیتروکسین و بارور ۲ به ترتیب ۱۳ / ۲۱ % و ۰۵ / ۲۶ % بودکه با شاهد اختلاف معنی دار داشتند. بین تیمارهای ۱۰۰K۸۰P۱۰۰N و کاربرد ۳۰ تن کود دامی ازلحاظ عملکردبیولوژیک و عملکرد اسانس گیاه مرزه اختلاف معنی دار مشاهده نشد؛ بنابراین کاربرد کود دامی به مقدار ۳۰ تن درهکتار به عنوان جایگزین مصرف کود شیمیایی NPK توصیه می گردد و همچنین در زراعت ارگانیک گیاه مرزهبه منظور جبران کاهش عملکرد اسانس حاصل از عدم مصرف کود شیمیایی، میتوان کودهای بیولوژیک بارور ۲ ونیتروکسین را توصیه نمود

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، اسانس ، بارور ۲ ، بیوماس ، عملکرد ، نیتروکسین