بررسی تغییر پوشش/کاربری اراضی استان تهران با استفاده از داده های سنجش از دور

تشخیص تغییرات کاربری و پوشش اراضی برای مدیریت و برنامه ریزی بهینه منابع طبیعی و بخش کشاورزی مهم است و استفاده از تصاویر ماهواره ای یک فناوری مناسب برای به هنگام نمودن نقشه های پوشش و کاربری اراضی است. هدف این مطالعه، تعیین میزان و نوع تغییرات کاربری و پوشش اراضی در استان تهران با استفاده از داده های ماهواره ای طی دو دهه گذشته است و برای بررسی این تغییرات در سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ خورشیدی) از تصاویر سنجنده ماهواره لندست- ۷ و برای سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ خورشیدی) از تصاویر سنجنده ماهواره سنتینل-۲ استفاده گردید. پردازش های لازم بر روی تصاویر و داده های سنجش از دور در نرم افزارهای تحلیل مکانی انجام شد و اطلاعات مورد نیاز به دست آمد. مساحت اراضی منابع طبیعی و کشاورزی در سال ۲۰۰۰ (۱۳۷۹ خورشیدی) به ترتیب برابر با ۱۰۵۰۱۵۵ و ۱۷۴۱۱۵ هکتار و در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰ خورشیدی) برابر با ۹۴۶۲۰۰ و ۱۷۰۸۰۰ هکتار برآورد شد. مساحت اراضی منابع طبیعی استان طی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ میلادی به میزان ۱۰۳۹۵۵ هکتار در سطح استان کاهش یافته است. در کل بین دو سال ذکر شده به میزان ۳۳۱۵ هکتار از مساحت اراضی کشاورزی استان کاسته شده است و همچنین بر اساس نتایج تحقیق حدود ۳۹۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی به کاربری ساخته شده تغییر یافته و این وضعیت بدین دلیل است که در این مدت حدود ۳۶۰۰۰ هکتار اراضی منابع طبیعی استان به کشاورزی تغییر کاربری یافته و کاهش بیشتر اراضی کشاورزی را ظاهرا جبران کرده است. در استان بر مساحت اراضی ساخته شده حدود ۱۰۷۱۲۹ هکتار افزوده شده است. از جمله پیشنهادها برای حفظ اراضی کشاورزی و طبیعی، راه اندازی سیستم پایش و مراقبت کاربری و پوشش اراضی با استفاده از قابلیت های سنجش از دور و خودداری از تقسیم و کوچک تر کردن استان تهران است.

کلیدواژه ها:

کشاورزی ، پوشش گیاهی ، ماهواره ، لندست ، سنتینل-۲