ارزیابی میزان انتشار آلایندهها و تغییرات شاخص کیفیت هوا در شهرهای غرب استان مازندران

زمینه و هدف: آلودگی هوا معضل محیط زیست شهری بوده و حمل و نقل عامل اصلی بروز آن است. در این مطالعه به بررسی آلاینده های شاخص هوا در غرب استان مازندران پرداخته شده است. میزان انتشار این آلاینده ها با توجه به میزان مصرف سوخت و ضرایب انتشار آن، در هر شهرستان محاسبه شد و به وسیله شاخص AQI به ارزیابی کیفیت هوای ایستگاه ها پرداخته شد.

روش بررسی: آلاینده های NO_۲، SO_۲، CO و O_۳ در ۱۸ ایستگاه غرب استان با استفاده از دستگاه پرتابل aeroQUAL و PM_۱۰ و PM_۲.۵ نیز توسط دستگاه پرتابل HAZ-DUST سنجش شدند.

یافته ها: در بین ایستگاه های مورد بررسی، حداکثر غلظت NO_۲ در شهرهای محمودآباد و آمل به ترتیب ۷۰ و µg/m^۳ ۷۲، حداکثر غلظت CO در میدان مخابرات چالوس و میدان ۱۷ شهریور آمل به ترتیب ۷۱/۱۶ و mg/m^۳ ۸۸/۱۳، بالاترین غلظت O_۳ در شهرک صنعتی چمستان و بندر نوشهر به ترتیب برابر ۱۰۲ و µg/m^۳ ۱۰۰ و بالاترین غلظت ذرات PM_۲.۵ و PM_۱۰ در مرکز شهر محمودآباد به ترتیب برابر ۲۰ و µg/m^۳ ۳۱ مشاهده شد. SO_۲ درتمامی نقاط نمونه برداری کمتر از µg/m^۳ ۱۰ بود. بالاترین میزان انتشار گازهای آلاینده در منابع متحرک مربوط به گاز CO و در منابع ساکن مربوط به گاز NO_X بود.

بحث و نتیجه گیری: تنها در ایستگاه مرکز نور کیفیت هوا پاک بوده است و میدان مخابرات چالوس بدترین کیفیت هوا (خیلی ناسالم) را به دلیل بالا بودن غلظتCO داشته است. در کلیه شهرستان ها بخش عمده ای از آلاینده ها توسط منابع متحرک تولید می شوند. درصد گاز NOx منتشر شده از منابع ساکن در شهرهای مختلف خیلی بیشتر از سایر آلاینده ها بود که دلیل آن مصرف بالای گاز طبیعی در صنایع و منازل مسکونی است. به دلیل این که کیفیت هوای برخی از ایستگاه ها در شرایط ناسالم بود و همچنین توریستی بودن شهرهای مورد بررسی، سنجش دوره ای آلاینده های هوا در مراکز شهرها و کنترل و کاهش انتشار گازهای آلاینده از منابع ساکن و متحرک پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، AQI ، ضرایب انتشار ، مازندران.