تاثیر مصادره شبکه حمل و نقل در شیوع قحطی بزرگ ( ۱۹۱۹-۱۹۱۵): تحلیل نقش دولتهای روسیه، انگلیس و عثمانی

قحطی برآمده از جنگ جهانی اول در سالهای ۱۹۱۵-۱۹۱۹م/۱۲۹۴-۱۲۹۸ه.ش تقریبا تمام ایران را دربر گرفت که بعدها از آن با نام قحطی بزرگ یاد شد. در سالهای اخیر چندین مقاله و اثر پژوهشی در این مورد تالیف شده است که هر کدام به جنبه هایی از قحطی بزرگ و دلایل و زمینه هایی از علل آن در جغرافیای ایران پرداخته اند. اما آنچه تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است؛ موضوع اختلال در شبکه حمل و نقل توسط روس؛ انگلیس و عثمانی است. با ورود قوای نظامی بیگانه به هر ایالت و منطقه اول منابع غذایی با افزایش قیمت مواجه شده؛ سپس حیوانات بارکش و وسایل حمل و نقل توقیف و مصادره و به خدمت بیگانگان درآمده و ارتباط با دیگر نقاط قطع می شد. مرحله بعدی فراگیری قحطی بی امان بود؛ بی آنکه امکان دریافت کمکی از همسایگان داشته باشند؛ چرا که گاری و چهارچرخ و اسب و قاطری در اختیار نداشتند. در تبیین علل قحطی، مصادره کاروانهای قاطر؛ شتر و اسب که تنها وسیله حمل و نقل مواد غذایی بود؛ بعنوان عاملی اثرگذار در قحطی و مرگ و میر؛ مورد کم توجهی قرار گرفته است.این پژوهش در پی آن است که با تکیه بر اسناد و مدارک؛ نقش روسیه – انگلستان و عثمانی در ایجاد اختلال در شبکه حمل و نقل را بازنمایی کرده و توجه خواننده را به اهمیت این موضوع در ایجاد قحطی بزرگ جلب کند.

کلیدواژه ها:

جنگ جهانی اول ، قحطی ، مرگ و میر ، مواد غذایی ، حمل و نقل