تبلور استقلال حوزه ی علمیه بر کنش گری آیت الله گلپایگانی در حکومت پهلوی

مخالفت آیت الله گلپایگانی به همراه سایر مراجع تقلید با اصلاحات ارضی، لایحه انجمن های ایالتی- ولایتی و همه پرسی انقلاب سفید سبب شد حکومت پهلوی با هدف قرار دادن استقلال حوزه ی علمیه، درپی تضعیف حوزه و روحانیت برآید. هجوم خشونت بار به مدرسه فیضیه در نوروز ۱۳۴۲ شروع اقدامات و برنامه هایی بود که حکومت در ماه ها و سال های بعد دنبال کرد تا با از میان بردن استقلال حوزه، قدرت نهاد روحانیت را در مخالفت با طرح ها و برنامه هایش تضعیف نماید. دخالت های حکومت پهلوی در امور حوزه ی علمیه از آیت الله گلپایگانی که روزهای سخت حوزه را در دوران رضاشاه فراموش نکرده بود، کنش گری ساخت تا با درپیش گرفتن رویکردی انتقادی و درعین حال محتاطانه از حوزه علمیه مراقبت نماید تا استقلال آن دست خوش آسیب نگردد.مقاله حاضر براساس نظریه ساختار- کارگزار درپی پاسخ به این پرسش است که باور استقلال حوزه چگونه بر کنش گری آیت الله گلپایگانی در مقابل دخالت های حکومت پهلوی در امور حوزه تاثیرگذار بود؟ دستاورد مهم مقاله را می توان در این دانست که اندیشه استقلال حوزه عامل مهم کنش گری آیت الله گلپایگانی در مقابل اقدامات مداخله گرایانه حکومت پهلوی در حوزه ی علمیه بود. هدف از این کنش گری آن بود تا استقلال حوزه پابرجا بماند و بتواند هم چنان مبلغینی بیرون از دایره نفوذ و قدرت حکومت تربیت کند تا مانع از میان رفتن میراثی شود که اسلافش برای آن زحمات زیادی کشیده بودند.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: آیت الله گلپایگانی ، حوزه ی علمیه ، استقلال حوزه ، روحانیت ، حکومت پهلوی