مدل مفهومی "مودت" و "رحمت" در روابط همسران بر اساس منابع اسلامی

«مودت» و «رحمت» از مفاهیمی هستند که در منابع اسلامی به وجود آن ها در روابط همسران اشاره شده است. هدف پژوهش، تدوین مدل مفهومی «مودت» و «رحمت» در روابط همسران بر اساس منابع اسلامی است. به منظور دستیابی به مولفه های ساختاری، عوامل و آثار این دو مفهوم در منابع-اسلامی از دانش معناشناسی زبانی و روش تحلیل محتوا و ابزارهای اجتهاد در متون دینی استفاده شد، و روایی محتوای یافته ها مورد بررسی کارشناسان قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که «مودت» و «رحمت» در متون دینی پیرامون روابط همسران ناظر به معنای لغوی استعمال شده و عباراتی که در متون دینی پیرامون این دو مفهوم وجود دارد غالبا به عوامل موثر، آثار و قلمرو این دو مفهوم پرداختند. بنابراین مدل مفهومی «مودت» در روابط همسران از دو مولفه ی ساختاری «محبت» و «تمنی»، و هجده عامل موثر و هجده اثر تشکیل شده، و مدل مفهومی «رحمت» از سه مولفه ساختاری «ادراک نیاز»، «رقت» و «احسان»، و پنج عامل موثر و نه اثر برخوردار است. نتیجه این که مولفه های ساختاری و رابطه آن ها با یکدیگر و ارتباط میان مودت و رحمت در مدل مفهومی تبیین شد، و از مقایسه برخی مفاهیم مبحث روابط همسران در دانش روانشناسی با «مودت» و «رحمت» به دست آمد که هر چند معادلی برای این دو مفهوم در دانش روانشناسی وجود ندارد که بتواند مولفه های این دو مفهوم را به شکل کامل توضیح دهد، اما برخی مفاهیم روانشناختی با مولفه های این دو مفهوم به نحوی مرتبط هستند.

کلیدواژه ها:

رحمت ، روابط همسران ، مدل مفهومی ، منابع اسلامی ، مودت