یک نظر جانب هلالی کن (هلالی جغتایی در آینه دوازده قصیده نویافته اش)

در تصحیحی که سعید نفیسی از دیوان هلالی به دست داده، چهار قصیده وجود دارد که یکی از آنها از روی چاپ های سنگی هندوستان نقل شده و سه قصیده دیگر از روی دو نسخه خطی که یکی از آنها بدون تاریخ است و دیگری در تاریخ ۱۳۱۵ هجری قمری کتابت شده.معدودی از تذکره نویسان به قصیده سرایی هلالی او اشاره کرده اند، اما در نسخه های خطی دیوان هلالی بویژه نسخه های سده های ده و یازده و چاپ های سنگی هندی و ایرانی چندان اثری از قصاید او نیست. در جست وجوی جنگ ها و سفینه های شعر،علاوه بر قصایدی نفیسی یافته بود، دوازده قصیده دیگر نیز از این شاعر پیدا شد. عمده ترین دلایلی که برای پذیرش صحت انتساب این قصاید به هلالی داریم یکی تخلص شاعر است که در ابیات پایانی بیشتر این قصاید آمده؛ دیگر انتساب این قصاید به هلالی از جانب کاتبان است که معمولا در ابتدای قصیده ها، آنها را از هلالی دانسته اند. همچنین وجود برخی از این قصاید با اختلافاتی در عبارات و تعداد ابیات در نسخه های متفاوت در دوره های مختلف، نشانگر این است که این اشعار از هلالی است. پژوهش روی قصاید نویافته هلالی برخی از زوایای پنهان زندگی و اندیشه اورا مانند مذهب وی و شماری از کسانی را که هلالی آنها را مدح گفته ازجمله یار احمد و شاه حسین اصفهانی (وکلای شاه اسماعیل) و حبیب الله ساوجی وزیر دورمیش خان، مشخص و روشن می سازد. همچنین آشنایی و تتبع شاعر از منوچهری، انوری، نصرالله منشی، سلمان ساوجی، کمال اسماعیل و.. را نشان می ­دهد

کلیدواژه ها:

هلالی جغتایی ، جنگ های شعر ، قصاید نویافته هلالی ، شعر سده دهم