شناسایی و اولویت بندی شاخص های ساماندهی فضایی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان با رویکرد اکولوژیک

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی شاخص های ساماندهی فضایی گردشگری محور یاسوج –سپیدان براساس رویکرد اکولوژیک است. این محور به­دلیل خطی­بودن، می تواند به­عنوان یک محور پایدار گردشگری مورد استفاده قرار گیرد. در صورت ساماندهی فضایی و مکانی این محور برای چنین مقصودی، می توان از الگوهای متنوع و در عین حال استاندارد برای شکل­دهی و مدیریت این کریدور گردشگری بهره گرفت. این پژوهش از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی، کیفی-کمی است. طی نمونه گیری هدفمند، ۳۰ نفر از متخصصین این موضوع و کارشناسان در سازمان های ذی ربط انتخاب شده­اند. در بخش کیفی، معیارهای موثر بر شاخص های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان، با روش تحلیل مضمون و طی مصاحبه با خبرگان شناسایی شده است. در بخش کمی نیز با استفاده از آزمون تی­تک نمونه ای  در نرم­افزار « SPSS»  و وزن معیارها با روش تحلیل سلسله­مراتبی محاسبه شده و رتبه بندی شاخص های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان، با رویکرد اکولوژیک با روش جدید تصمیم­گیری چندمعیاره «MARCOS» انجام شده است. در بخش کیفی، پنج معیار: عملکردی، محیط زیست، کالبدی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی با روش تحلیل مضمون و طی مصاحبه با خبرگان شناسایی شده و پس از محاسبه وزن معیارها، شاخص اقتصادی(۷۲۲/۰)، شاخص محیط زیست (۶۹۹/۰)، شاخص کالبدی(۶۸۸/۰)، شاخص عملکردی(۶۸۱/۰) و شاخص اجتماعی(۶۶۸/۰) به دست آمده است. نتایج امتیاز نهایی روش «مارکوس» و آزمون تی­تک نمونه ای نشان­داد که بیشترین امتیاز به شاخص اقتصادی و کمترین امتیاز به شاخص اجتماعی- فرهنگی تعلق داشته است؛ همچنین این نتایج حاکی از آن است که مدل «مارکوس» در برابر تغییرات احتمالی در اهمیت معیارهای تصمیم­گیری حساس می­باشد و پایداری روش در انتخاب مهم ترین شاخص های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان با رویکرد اکولوژیک نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، گردشگری اکولوژیک ، ساماندهی فضایی ، رویکرد اکولوژیک ، مدل «MARCOS» ، محور یاسوج-سپیدان