آخرین قنات(مطالعه موردی:بررسی سرگذشت قنات رودخانه ای شهر جوزدان نجف آباد-اصفهان)

علی رغم دسترسی دایمی ساکنان حوضه رودخانه زاینده رود به منابع آب سطحی این تنها رودخانه فلات مرکزی ایران، قنات ها نقش مهمی در تامین آب کشاورزی و باغداری، شرب و بهداشت و صنایع سنتی این حوضه نظیر تامین انرژی لازم برای چرخش چرخ طاحونه ها (آسیاب های آبی) در صنایع تبدیلی کشاورزی داشته اند. قنات های حوضه زاینده رود عمدتا شامل قنات های دشتی یا جلگه ای با منبع آب زیرزمینی و قنات های منگل با منابع آب سطحی رودخانه زاینده رود و سرشاخه ها و منشعبات آن بوده اند.از اواخر دهه ۲۰ شمسی با ورود صنعت پمپ و پمپاژ و توسعه صنعت آبیاری و زهکشی و آبخیزداری، همچنین رواج حفر چاه های سطحی و نیمه عمیق و پس از آن چاه های عمیق، صنعت ساخت، بهره برداری و نگهداری از قنوات و فرآیند تامین آب از طریق این مجاری رو به افول گذاشت و قنات ها در یکی از خواستگاه های اصلی این صنعت یعنی استان اصفهان و جلگه زاینده رود، بر اثر بی توجهی و عدم نگهداری مناسب و یا افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن رودخانه ها و منابع آب سطحی، یکی پس از دیگری از حیز انتفاع خارج و متروکه گردیدند. در این مقاله به سرگذشت آخرین قنات جلگه زاینده رودخواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

رودخانه زاینده رود ، قنوات ، آب های زیرزمینی ، اصفهان