حل وارون تنش تکتونیکی در ناحیه شمالی زاگرس

منطقه لرزه زمین ساختی زاگرس از جمله لرزه خیزترین مناطق در فرآیند همگرایی صفحات عربستان و اوراسیا می باشد. در این منطقه بخش شمالی آن به نسبت لرزه خیزی کمتری را نشان می دهد که البته بعد از زمین لرزه ازگله کرمانشاه در ۲۱آبان ماه ۱۳۹۶با بزرگای گشتاوری ۴,۷، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است . در این مطالعه با استفاده از روش برگردان سازوکارهای کانونی زمین لرزهها به منظور ارزیابی تغییرات پارامتر تنش و تعیین مکانیسم غالب ناحیه ای ، استفاده شده است . بردار ماکزیمم تنش در منطقه زاگرس شمالی در قالب ۵ پهنه که بر اساس خوشه زمین لرزهها و لرزه زمین ساخت منطقه در نظر گرفته شده است ، محاسبه گردیده است . با توجه به نتایج حل وارون سازوکارهای کانونی ، راستای تقریبی شمال خاوری -جنوب باختری محور بیشینه تنش لرزه ای در هر پنج زیر پهنه حفظ می شود. تقسیم شدگی کرنش در زاگرس شمالی و میدانهای تنش محلی ایجاد شده در اثر تقاطع گسل های عرضی ، سبب ایجاد میدانهای محلی تنش غالبا راستالغز با مولفه فشاری گردیده است . به جز زیر پهنه شماره ۳ منطبق بر پهنه چین خوردگی ساده که به صورت غالب دارای میدان تنش فشاری است . این وضعیت عامل افزایش واریانس در نتایج حل وارون است . تاثیرات بالا عامل انحراف محورهای تنش از محور همگرایی صفحه عربی و خرد قاره ایران را به همراه داشته است . با توجه به تمرکز کانون زمین لرزهها در سنگ بستر زاگرس این وضعیت عملکرد فعال و ژرف گسل های عرضی را در سنگ بستر تائید می کند. تفاوت میدانهای تنش لرزه ای مربوط به پی سنگ زاگرس با نتایج مطالعات زمین پیمایی در ساختارهای کم ژرفای پوشش رسوبی ، نشان می دهد که سازوکار افرازلغزش در بخش های شمالی زاگرس حاکم است . نتایج حل وارون تانسور تنش بر روی سازوکارهای کانونی زمین لرزهها، نشان دهنده تقسیم شدگی دگرشکلی به محورهای فشاری شمالی -جنوبی به موازات محورهای هم گرایی صفحات در راستای گسل عهد حاضر زاگرس و یک محور فشاری NE-SW عمود بر محورهای چین خوردگی در سراسر پهنه چین خورده ساده زاگرس است .

کلیدواژه ها:

وارون سازی تنش ، سازوکار کانونی ، زاگرس شمالی ، بردار ماکزیمم تنش