مصدق فراز و فرود

محمد مصدق (۲۶) خرداد ۱۲۶۱ - ۱۴ اسفند (۱۳۴۵) مشهور به دکتر مصدق و ملقب به مصدق السلطنه، سیاستمدار و حقوق دان ایرانی بود که از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ به عنوان سی امین نخست وزیر ایران خدمت کرد. مصدق پس از سقوط رضا شاه از تبعید به عرصه سیاست بازگشت و در سال ۱۳۲۸ با چندین حزب وارد اتحاد شد و به تاسیس جبهه ملی ایران اقدام کرد. جبهه ملی و در راس آنها مصدق به پیشنهاد حسین فاطمی برای آغاز استعمار زدایی از ایران، ملی شدن صنعت نفت را مطرح کردند. مصدق در سال ۱۳۳۰ به نخست وزیری رسید و در نخستین قدم قانون ملی شدن نفت ایران را اجرایی کرد. به همین دلیل طرح سقوط دولت او توسط بریتانیا که شرکت بریتیش پترولیوم آنان تا پیش از ملی شدن نفت، صاحب عمده نفت ایران بود ریخته شد و در کودتای ۲۸ مرداد که با طرح ریزی آمریکا و بریتانیا توسط ارتش شاهنشاهی ایران برای تحکیم حکمرانی سلطنتی پادشاه محمدرضا پهلوی و با حمایت روحانیون انجام شد، دولت مصدق برکنار گردید.یکی دیگر از دلایل سقوط دولت او مخالفتهای ابوالقاسم کاشانی با مصدق بود. پس از آن مصدق در دادگاه نظامی محاکمه شد و علی رغم دفاعیه مستندی که از خود ارائه داد به سه سال حبس انفرادی محکوم شد. پس از تحمل سه سال زندان مصدق به دستور محمدرضا شاه به قلعه احمد آباد تبعید شد و تا پایان عمر خود در آن جا تحت نظارت قرار داشت. مصدق در ۱۴ اسفند ۱۳۴۵ بر اثر سرطان در ۸۴ سالگی در بیمارستان نجمیه تهران در گذشت و در ملک شخصی اش واقع در قلعه احمد آباد دفن شد.

کلیدواژه ها:

مصدق ساواک کودتا مجلس شورای ملی ، ملی شدن نفت