بررسی سکه نویافته آنتیوخوس هشتم و کلئوپتراتئا (سکه دو چهره) در خوزستان

سکه ها، برجسته ترین و مهم ترین آثار باستان شناختی از دوران سلطنت سلوکیان (۳۱۱-۷/۱۴۸ق.م) و منعکس کننده ی بخش گسترده ای از سنت ، تاریخ ، فرهنگ ، تمدن و تبلور اوضاع سیاسی ، مذهبی ، اجتماعی این دوره هستند. مسکوکات سلوکی با تیپ های گوناگون و متنوع به صورت دو روی ضرب می شدند. روی اصلی سکه ها چهره ی پادشاه سلوکی به صورت کاملا رئالیسم و در مواقعی آرمانی به تصویر کشیده شده است . روی دیگر سکه ها نمادهای ایزدانیونانی حامی این سلسله مخصوصا_ آپولو (لنگر) و زئوس (عقاب، نیکه ) تصویر شدهاند. سکه ی نویافته در خوزستان متعلق به دسته ای بسیار کمیاب از سکه های سلوکی موسوم به سکه های »دو چهره« است . این سکه ها دارای تصویر ۲ چهره؛ ملکه و پادشاه بر روی اصلی خویش هستند. چهرهی ملکه به صورت کاملا_ پیش زمینه و قالب بر روی نیم رخ چهرهی شاه سلوکی در این سکه ها ضرب شده است . تاکنون تصویر تعداد محدودی از زنان سلوکی بر روی سکه های دو چهره شناسایی شده-اند؛ محبوبیت ملکه ، اعلام مشروعیت سیاسی شاهان، قدرت فزایندهی ملکه ی مادر بر شاه جوان از مهم ترین دلایل حضور زنان بر روی سکه های سلوکیان می توان عنوان داشت . در میان این تعداد ملکه های سلوکیان، ملکه کلئوپاتراتئا را می توان قدرتمندترین ملکه ی سلوکیان بر شمرد که چهرهی او بر سکه های چندین پادشاه سلوکی ضرب شده است . سکه ی نویافته برنزی کشف شده در خوزستان در ضرابخانه ای ناشناس حاوی تصویر دوگانه ؛ ملکه کلئوپاتراتئا با پوشش سر ایزدانیونانی (روسری) و تصویر نیم رخ شاه جوان سلوکی آنتیوخوس هشتم است . سکه ی نویافته بیانگر قدرت آیینی -سلطنتی ملکه و حضور شاه جوان را تحت نفوذ قدرت او نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

سکه های سلوکی ، سکه های دو چهره ، ملکه کلئوپاتراتئا ، آنتیوخوس هشتم