تاثیر برنامه والد-کودک فرانک بر بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کم شنوا و ناشنوا

هدف: مواجهه با کم شنوایی کودک می تواند به رابطه بین مادر کودک و بهزیستی روانشناختی مادران آسیب بزند و مداخلات زودهنگام کودکان با کم شنوایی می بایست به این آسیب احتمالی مادران نیز بپردازند. برنامه والد کودک فرانک برگرفته از برنامه والد کودک مامان غازه است و برای رشد گفتار و زبان کودکان و بهزیستی روانشناختی مادران استفاده می شود. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر برنامه والد کودک فرانک بر بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کم شنوا و ناشنوای زیر۶ سال انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس­آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران دارای کودکان کم شنوا و ناشنوا بودند که از دو مرکز خانواده و کودک کم ­شنوا در دو شهر از استان بوشهر خدمات دریافت کردند. شرکت کننده ها به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی ساده در دو گروه مداخله و کنترل قرارگرفتند. پنجاه و سه مادر دارای کودک کم­ شنوا و ناشنوا (۲۷ نفر در گروه مداخله و ۲۶ نفر در گروه کنترل) در این مطالعه شرکت کردند. گروه مداخله ۳۰ جلسه یک ساعته در هر هفته در برنامه والد کودک فرانک شرکت کردند. گروه کنترل مراقبت ها و برنامه های معمول را دریافت کردند. برای سنجش بهزیستی روانشناختی و ابعاد آن در دو گروه از نسخه فارسی ابزار مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف استفاده شد.   یافته­ ها: یافته­ها نشان داد اختلاف معنی­دار آماری بین میانگین نمره بهزیستی روانشناختی بین مادران دو گروه مداخله و کنترل وجود داشت (۰/۰۰۱P=). همچنین مادران گروه مداخله در شش بعد بهزیستی روانشناختی؛ پذیرش خود، روابط مثبت با مادران دیگر، خودمختاری، تسلط بر محیط، هدفمندی در زندگی و رشد فردی (۰/۰۰۱P= در همه موارد) در پس آزمون و پیگیری عملکرد بهتری داشتند. براساس ضریب مجذور اتا، ۵۴ درصد از تغییرات بین نمرات مادران دو گروه مربوط به مداخله صورت گرفته می باشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش، اثر مثبت برنامه والد کودک فرانک را بر بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کم شنوا و ناشنوا نشان داد. با توجه به اندازه اثر قابل توجه (۵۴ درصدی) حاصل از برنامه فرانک و سهولت اجرای آن بنظر می رسد بتوان از آن در کنار مداخلات توانبخشی زودهنگام کودکان کم شنوا و ناشنوا برای تامین بهزیستی روانشناختی مادر و بهبود روابط مادر کودک استفاده شود.

کلیدواژه ها:

Psychological Well-Being ، Parent-Child ، Deaf ، Hard of Hearing ، Early intervention ، بهزیستی روانشناختی ، والد کودک ، ناشنوا ، کم شنوا ، مداخله زودهنگام