مطالعه تطبیقی سیره رضوی با رویکرد شناختی – رفتاری در اختلال افسردگی

افسردگی یکی از رایج ترین اختلالات روانی و یکی از شایع ترین مشکلات حیطه سلامت روان در جهان است. برای حل این اختلالات، علم روانشناسی رویکردها و روش های مختلفی ارائه نموده است. از طرفی آموزه های دینی و اسلامی به ابعاد مختلف شخصیتی و روانی انسان ها بصورت اساسی پرداخته که در همین زمینه روایات و احادیث مختلفی از عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان و آسیبهای روانی وجود دارد .اولین قدم در این مسیر، پژوهش های مختلف بر روی رویکردهای روانشناسی و مقایسه ی آنها با سیره رضوی و اسلامی است تا بتوانیم در آینده بر اساس این تحقیقات، مدلهای جدیدی را ارائه نماییم. بررسی ها نشان می دهد که طی دهه های اخیر، شیوع اختلالات روانی در دنیا و البته در کشور ما سیر صعودی داشته است. بر اساس پیش بینی های سازمان بهداشت جهانی تا سال ۲۰۳۰ افسردگی مهمترین بیماری ناتوان کننده در کل دنیا خواهد بود. بر اساس مطالعات ملی نیز آسیب های روانی از جمله افسردگی، در ایران به عنوان سومین مشکل سلامتی کشور شناخته شده است .بر پایه علم روانشناسی عوامل متعدد روانشناختی، بالینی و اجتماعی در بروز و سیر اختلال افسردگی نقش دارند. بر اساس نسخه ی پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی. (DSM-۵) اختلال افسردگی دارای چهار دسته نشانه می باشد که شامل: نشانه های خلقی، شناختی، انگیزشی و جسمانی است. نشانه های خلقی افسردگی شامل غم، احساس پوچی و فقدان لذت، از بین رفتن خوشی و شادی در زندگی و احساس یکنواختی در مورد رفتارهایی است که قبلا موجب خوشنودی انسان بوده است. نشانه های شناختی افسردگی شامل افکار منفی درباره خود و آینده، عزت نفس پایین، احساس گناه، بدبینی و ناامیدی می شود. از نشانه های جسمانی افسردگی می توان به مشکلات اشتها، تغییرات وزن، اختلالات خواب و کاهش میل جنسی اشاره کرد. رویکردهای مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد که در بین آنها شواهد پژوهشی بسیاری از اثربخشی رویکرد شناختی – رفتاری حمایت می کند و این درمان رویکردی مناسب در جهت تعدیل فرآیندهای شناختی و افزایش سلامت روان می باشد. بر پایه آموزه های رضوی و اسلامی مسئله شناخت صحیح از واقعیات و اصلاح افکار منفی بسیار مورد تاکید است. در متون اسلامی و روایات مختلف تلاش شده است متناسب با سطح دانش افراد فرایندهایی برای بهبود عملکرد فردی، اجتماعی و الهی افراد صورت پذیرد و در سطوح مختلف توصیه به اصلاح شناخت واقعیت ها، تفکر و تعقل و وارسی افکار شده است.

کلیدواژه ها:

افسردگی ، رویکرد شناختی- رفتاری ، سیره رضوی