بررسی علل و عوامل سیاسی- اجتماعی ناکامی جریان های علوی در عصر رضوی؛ واکاوی موردی جنبش ابن طباطبا و ابوالسرایا

خیزش های بسیاری پس از قیام امام حسین(ع) با هدف خون خواهی و مبارزه با حاکمان ستمگر به وقوع پیوست که قیام ابن طباطبا و ابوالسرایا که همزمان با حیات امام رضا (ع) بود از آن جمله می باشد. خیزشی که علی رغم گستردگی و چالش های بسیاری که برای خلافت عباسی به همراه داشت شکست خورده و سرکوب شد. پژوهش پیش رو برآن است با رویکردی توصیفی- تحلیلی برپایه اسناد کتابخانه ای به بررسی این قیام پرداخته و به این سوال پاسخ دهد که از منظر سیاسی- اجتماعی مولفه های اثرگذار در ناکامی قیام ابن طباطبا و ابوالسرایا چه بود؟ یافته های این جستار نشان می دهد هر چند این جریان به سبب جایگاه اجتماعی ابن طباطبا اوج گرفت و با پذیرش اجتماعی همراه بود اما پس از مرگ ابن طباطبا به تدریج رفتار منفعت طلبانه برخی رهبران قیام همانند ابوالسرایا و والیان تحت امر وی این خیزش را از اهداف خود دور ساخت. همچنین عدم وجود مولفه های همانند: رهبری قدرتمند و برنامه ریزی هدفمند برای انسجام و بسیج نیروها به مشکلات افزود و قیام درهم شکسته شد. موضوعی که امام رضا(ع) پس از عدم پذیرش دعوت این جریان به شکلی غیر مستقیم به آن اشاره دارد.

کلیدواژه ها:

ابن طباطبا ، ابوالسرایا ، عباسیان ، جنبش شیعی ، امام رضا (ع) ، کوفه