شناخت شناسی ماهوی درباره مسئله قطع در علم اصول بررسی تطبیقی در نظریه آیت الله بروجردی و آیت الله خوئی

بحث قطع در علم اصول از مباحثی است که در طبقه بندی مسائل علم، مورد تامل بوده و در جایابی صحیحش در قلمرو علم کلام یا علم اصول مورد اختلاف واقع شده است. سخن در آن است آیا مبحث قطع در شمار مبادی علم اصول و از مسائل کلامی مطرح در این علم است یا جزو مسائل علم اصول به شمار می‎رود. آیت الله خوئی در پیروی از نظر آخوند خراسانی بحث قطع را به مسائل علم کلام شبیه و نزدیک دانسته است. بنابراین باید آن را در شمار مبادی علم اصول دانست. اما آیت الله بروجردی با رای آخوند مخالفت کرده و این بحث را کاملا مسئله‎ای اصولی دانسته است. استدلال کسانی که این بحث را مسئله‎ای اصول ندانسته‎اند آن است که نتیجه بحث از مسئله اصولی در طریق استنباط حکم فرعی قرار می‎گیرد و این ملاک در مباحث قطع جاری نیست. در نقطه مقابل، عده ای قطع را به عنوان حجت فقهی، موضوع علم اصول دانسته‎اند، و قائلند بحث پیرامون موضوع، مسئله آن علم را شکل می‎دهد، پس مبحث قطع، مسئله‎ای اصولی است. دست یابی به پاسخ صحیح در این اختلاف نظر، کشف رویکرد بحث در باب قطع، بر اساس نظام شناخت شناسی ماهوی است. رویکرد بحث پیرامون قطع می‎تواند در شناخت جایگاه آن در علم اصول کارآمد باشد. رویکرد مباحث قطع در جهت نظام معرفتی کلامی نیست و غرض اصلی و هدف مستقیم بحث پاسخ به مسئله حجیت و قلمرو حجیت و شروط و محدودیت‎های حجیت در این باب است که کاملا از منطق اصولی تبعیت می‎کند.

کلیدواژه ها:

قطع ، اعتبار ، حجیت ، شناخت شناسی ، مساله اصولی ، مساله کلامی