مدیریت بهره برداری از آبخوان دشت کاشان با استفاده ازسیاست جیره بندی دو نقطه ای اصلاح شده

مدیریت بهره­برداری از منابع آب به ویژه منابع آب زیرزمینی حائز اهمیت بوده و نیازمند شناخت دقیق خصوصیات آبخوان، تنش های وارده به آن و در نهایت بیلان آب زیرزمینی است. مدل­های شبیه­ساز-بهینه­ساز کمک شایانی به مدیران برنامه­ریز جهت تعیین میزان بهره­برداری بلندمدت و پایدار از آبخوان می­نمایند. بدین منظور تغییرات تراز آبی آبخوان دشت کاشان در دوره آماری ۱۳۸۷-۱۳۹۷ توسط مدل GMS برای ۱۲۵ دوره تنش شبیه­سازی شد. مدل در دو حالت دائمی و غیر دائمی برای دوره (۱۳۹۵-۱۳۸۷) واسنجی و برای دوره (۱۳۹۷-۱۳۹۵) صحت­سنجی شد. نتیجه، افت آب زیرزمینی به میزان ۴/۴ متر در طول ۱۰ ساله مطالعاتی بود. به جهت واقع شدن این دشت در کمربند خشک اقلیمی و نبود بارش موثر جهت تغذیه مناسب آبخوان، در این مطالعه تمرکز بر روی مدیریت برداشت از آبخوان با استفاده از سیاست جیره­بندی دو نقطه­ای اصلاح­شده بود. این سیاست به خوبی توانست از افت شدید و بحرانی آب زیرزمینی جلوگیری کرده و افت را از ۴۴/۰ به ۳۱/۰ متر در سال کاهش دهد و باعث ذخیره ۲۵۵ میلیون مترمکعب آب در هر سال در آبخوان گردد. اگرچه نیل به این نتیجه باعث کاهش اعتمادپذیری و افزایش عدم تامین نیازها می­گردد ولی از بروز خشکی­ها با شدت زیاد جلوگیری و خسارات جبران­ناپذیر را کم می­نماید.

کلیدواژه ها:

بهره برداری پایدار ، سیاست جیره بندی ، مدل شبیه ساز-بهینه ساز آب زیرزمینی ، واسنجی ، GMS