اقتصاد اسلامی و اسراف و صرفه جویی در جوامع اسلامی

موضوع بحث، اسراف و صرفه جویی در اقتصاد اسلامی است. قرآن می فرماید: «منْهم أُمه مقْتَصده و کثیرٌ مْهم ساء ما یعملُونَ» قرآن وقتى از گروهى تجلیل مىکند، می فرماید یک مشت از مردم گروهى و امتى هستندکه معتدل و میانه رو هستند ولی خیلى از آنها بد رفتار مىکنند. امتى هستند که در مصرف و معاش بسیار مقتصد و میانه رو هستند، اما عده زیادى بد رفتار مىکنند. آیه « ولاتلقوا بایدیکم الی التهلکه» یعنى خود را به بدبختى نیندازید تفسیرش این است که در مصرف و معاش باید فکر کنید. پیامبر(ص) فرمود: «التقدیر نصف المعیشه» حساب و اندازه نصف معیشت است. قرآن می فرماید: «کلوا من طیبات ما رزقناکم» بخورید آنچه رزق شما دادیم، میل کنید و استفاده کنید. منتهى «ولا تطغوا» طغیان نکنید. یکى از مصادیق طغیان ولخرجى است. اگر ولخرجى کنیم «قیجل علیکم غضبی» غضب من بر شما نازل مىشود. منظور از «لا تطغوا» اسراف است. یعنی گناه کبیره است. و هر گناهى را که خداوند وعده ى عذاب داده است، گناه کبیره است. باز در آیه دیگر می فرماید: «و ان امسرفین هم اصحاب النار». به درستى کسانى که اسراف مىکنند، اصحاب آتش هستند. خداوند می فرماید: «فلنحیینه خیوه طیبه» ما به بعضىها حیات و زندگى دلپسند می دهیم. امیرالمومنین(ع) مىفرماید: حیات طیبه قناعت است. قناعت یعنى بریز و بپاش نکردن. وقتى مىگویند: فلانى قانع است یعنى به مقدار نیاز مصرف مىکند. ولخرجى نمىکند. بدنهى مملکت ما، که شامل دولت و ملت است و هم در حوزه و دانشگاه، در خانه و اداره، در مسجد و محراب، همه جا آثار ولخرجى را می بینیم.

کلیدواژه ها:

اقتصاد اسلامی ، اسراف ، مسرف ، صرفه جویی ، مقتصد