تاثیرگذاری باورهای فراشناختی بر خلاقیت دبیران تربیت بدنی به میانجی گری مهارت های ارتباطی

مقدمه: یکی از روش های آموزشی برای بهبود عملکرد تحصیلی و خلاقیت، آموزش مهارت های فراشناختی به معلمان است (ییلدز- فیزیاوگلو و همکاران ، ۲۰۱۳). معلمان با برخورداری از دانش فراشناختی و باورهای فراشناختی مثبت می توانند شناخت بهتری از خود کسب نموده و با برنامه ریزی و کنترل بیشتر، فعالیت های بهتری انجام دهند (صفری، ۱۳۹۷). از طرفی باید توجه داشت که هیچ یک از توانمندی های بالقوه انسان جز در سایه روابط بین فردی رشد نمی کند. مهارت های ارتباطی به منزله آن دسته از مهارت هایی هستند که به واسطه آن افراد می توانند درگیر تعامل های بین فردی و فرآیند ارتباط شوند (هارگی و همکاران ، ۲۰۰۴).یادگیری مهارت های ارتباطی باعث افزایش اعتمادبه نفس دررسیدن به اهداف و بهبود عملکرد و خلاقیت با بهره گیری از خود کارآمدی می شود.سازمان آموزش وپرورش کشور جهت نیل به اهداف مهم در حوزه ی تربیت بدنی، به معلمانی با مهارت های ارتباطی قوی، مهارت های اجتماعی بالا، معلمانی باانگیزه و خلاق نیازمند است تا برای اجرای برنامه های تنظیم شده، اهداف درس تربیت بدنی را محقق سازد.روش تحقیق: در این پژوهش به بررسی نقش واسطه ای مهارت های ارتباطی در تاثیرگذاری باورهای فراشناختی بر خلاقیت دبیران تربیت بدنی پرداخته شد. پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی از نوع مدل ساختاری بود. جامعه آماری کلیه دبیران تربیت بدنی متوسطه اول مناطق ۴ گانه شهر اهواز به تعداد ۴۲۵ نفر بود؛ نمونه آماری با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد ۱۸۲ نفر تعیین شد. بدین منظور دبیران تربیت بدنی نواحی ۴ گانه شهر اهواز انتخاب و پرسش نامه به صورت تصادفی و ترکیبی یعنی به شکل حضوری و همچنین با استفاده از بستر فضای مجازی و به شکل اینترنتی بین دبیران تربیت بدنی این شهرستان توزیع و جمع آوری شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل ۳ پرسشنامه استاندارد مهارت های ارتباطی هفتگانه، پرسشنامه خلاقیت و پرسش نامه باورهای فراشناختی بودند. به منظور آزمون فرضیات از روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از دو نرم افزار Smart- PLS و SPSS استفاده گردید.یافته ها: نتایج حاصل از بخش آزمون توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی نمونه آماری نشان داد که بر اساس جنسیت ۵۳ درصد از دبیران را مردان و ۴۷ درصد زنان تشکیل دادند که ازاین بین ۱۹ درصد آن ها مجرد و ۸۱ درصد متاهل بودند، بر اساس وضعیت سنی، بیشترین تعداد یعنی حدود ۵۳ درصد از دبیران در محدوده سنی ۳۶ تا ۴۵ سال قرار داشتند و تنها ۳ درصد از آن ها دارای سنی کمتر از ۲۵ سال بودند، بر اساس میزان تحصیلات اکثریت دبیران تربیت بدنی یعنی حدود ۵۸ درصد دارای میزان تحصیلات کارشناسی ارشد و تنها ۳ درصد دارای مدرک تحصیلی کاردانی بودند، بر اساس وضعیت استخدامی حدود ۶۹ درصد از دبیران رسمی و ۳ درصد از آن ها قراردادی و ۳ درصد نیز حق التدریس بودند که بر اساس سابقه شغلی بیشتر آن ها یعنی ۲۶ درصد چیزی بین ۱۱ تا ۱۵ سال سابقه شغلی و کمترین فراوانی نیز حدود ۱۳ درصد ۶ تا ۱۰ سال سابقه داشتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که باورهای فراشناختی بر خلاقیت دبیران برابر با ۳۲/۰ تاثیر مستقیم دارد که با توجه به آماره t که برابر با ۴۵/۲ و بیشتر از ۹۶/۱ می باشد؛ مشخص شد که باورهای فراشناختی بر مهارت های ارتباطی دبیران تربیت بدنی شهر اهواز تاثیر مستقیم و معناداری دارد. نتایج آزمون فرضیه دیگر نشان دهنده تاثیر مستقیم متغیر باورهای فراشناختی بر مهارت های ارتباطی برابر با ۵۰/۰ بود که با توجه به اینکه آماره t برابر با ۱۹/۸ و بیشتر از ۹۶/۱ می باشد؛ لذا مشخص شد که باورهای فراشناختی بر مهارت های ارتباطی دبیران تربیت بدنی شهر اهواز تاثیر دارد. در ادامه نتایج آزمون فرضیه سوم نشان داد که مهارت های ارتباطی به میزان ۳۸/۰ بر خلاقیت دبیران تربیت بدنی شهر اهواز اثر مستقیم دارد که با توجه به مقدار آماره t که برابر با ۱۳/۳ و بیشتر از ۹۶/۱ می باشد، معنادار بوده و این فرضیه نیز مورد تائید قرار می گیرد. در آخر نتایج نشان داد که تاثیر غیرمستقیم باورهای فراشناختی بر خلاقیت دبیران تربیت بدنی شهر اهواز به واسطه مهارت های ارتباطی دبیران برابر با ۳۳/۰ می باشد که با توجه به مقدار آماره سوبل (۰۳/۳= T) معنادار بوده و درنتیجه مشخص شد که باورهای فراشناختی بر خلاقیت دبیران تربیت بدنی به واسطه مهارت های ارتباطی تاثیر دارد.نتیجه گیری:معلمان تربیت بدنی با توجه به نقش های بسیار مهم در مدارس که شامل استعدادیابی، ترویج ورزش همگانی و ورزش قهرمانی و مهم تر از همه توجه به سلامتی دانش آموزان است، جزء اصلی این جریان را تشکیل می دهند. با توجه به نقش خطیر معلمان تربیت بدنی در پرورش منابع انسانی نسل آینده لازم است به عملکرد این قشر از جامعه توجه لازم و کافی مبذول گردد تا ورزش همگانی و قهرمانی در مدارس به شکلی شایسته توسعه یافته و مسیری هموارتر برای دانش آموزان مستعد ایجاد شود. این امر احتمالا باوجود معلمان تربیت بدنی خلاق و بامهارت ارتباطی مناسب که باعث تدریس موثرتر می شود امکان پذیر است. با توجه به نتایج حاضر از این پژوهش به مسئولین وزارت آموزش وپرورش پیشنهاد می شود همایش ها، کارگاه ها و دوره های آموزشی جهت ارتقای توانایی ها و خلاقیت معلمان تربیت بدنی برای موفقیت در انجام وظیفه تدریس و نیل به اهداف آموزشی برگزار گردد، همچنین پیشنهاد می شود در گزینش معلمان تربیت بدنی به ویژگی های شخصیتی مناسب و معلمان دارای استعدادهای خلاقانه و مهارت های ارتباطی بالا توجه ویژه ای مبذول گردد.

کلیدواژه ها:

مهارت ارتباطی ، باور فراشناختی ، خلاقیت ، دبیر تربیت بدنی