بررسی ابعاد کالبدی اسکان غیر رسمی با تاکید بر اصول بازآفرینی ،بهسازی و نوسازی بافت در حاشیه شهر(نمونه موردی محله انصار و اروند)

حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی اجتماعی مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت های روستایی در بیشتر کشورهای جهان سوم پدیدارگشته است. این مشکل شهری صرفا مسئله ای کالبدی و فیزیکی نبوده و از عوامل کلان ساختاری در سطح ملی ومنطقه ای ناشی می شود. رشد فزاینده جمعیت شهری از توان سازمان-های دولتی و غیردولتی جهت توسعه ارائه خدمات و تسهیلات شهری برای این جمعیت فزاینده پیشی گرفته و به گونه ای بی سابقه گسترش داده است. روشن است هنگامی که حیات شهری در محدوده ای از شهر ، به هر علتی رو به رکود می رود، بافت شهری آن محدوده در روند فرسودگی قرار می گیرد. پدیده فرسودگی در بافت های شهری بر کالبد بافت و همچنین فعالیت های اجتماعی و اقتصادی آن اثر گذار است . فرسودگی کالبدی و فرسودگی حیات اجتماعی و اقتصادی بافت ، در یک رابطه متقابل به تشدید یکدیگر کمک کرده و موجب رکود هر چه بیشتر حیات شهری و تنزل شدید کیفیت زیست شهری می گردند. هنگامی که کارایی یک محله شهری کاهش یافته و یا دچار فرسودگی می شود، ساکنان دیگر تمایلی به نوسازی محل سکونت خود نخواهند داشت و به تدریج آن محدوده شهری از چرخه توسعه خارج خواهد شد. در کشور ما نیز با توجه به مسائل شهری حاشیه نشینی در اطراف شهرها به خصوص شهرهای بزرگ شکل گرفته است که چالشی بزرگ فراروی مدیران شهری می باشد . از این رو، با توجه به اولویت های مذکور در سطح کلان، این پژوهش در نظر دارد، نسبت به بررسی ابعاد کالبدی اسکان غیر رسمی در محله انصار و اروند در شهر مشهد را بررسی نماید. این پژهش از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج حاصله ازبررسی نقشه های GIS آن نشان می دهد که بررسی و شناخت مشکلات کالبدی سکونت گاههای غیر رسمی به جهت توانمند سازی این سکونتگاه ها و جلوگیری از مشکلات فراروی شهر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کلیدواژه ها:

اسکان غیر رسمی ، ابعاد کالبدی