مقایسه تنوع محصولات زراعی اراضی دیم و آبی شهرستان اسلام آباد غرب

باتوجه به اهمیت تنوع زیستی در بوم نظامهای کشاورزی این مطالعه در راستای بررسی تنوع محصولات زراعی در اراضی دیم و آبی شهرستان اسلام آباد غرب در بازه زمانی ۱۳۶۹ لغایت ۱۳۹۶ صورت گرفت . دادههای مورد نیاز این مطالعه از طریق بازدید از اراضی ، مصاحبه با کشاورزی و داده های سازمان جهاد کشاورزی جمع آوری گردید. برای بررسی وضعیت تنوع محصولات زراعی از شاخص های تنوع زیستی همچون غنای گونه ای ، شانون وینر و یکنواختی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در کلیه سالهای مورد بررسی به جز سال ۱۳۷۵ مقدار شاخص غنای گونه ای در اراضی آبی از اراضی دیم بیشتر بود و در برخی سال ها اختلاف چشمگیر ایجاد شده است . بیشترین مقدار این شاخص معادل ۱۵ در اراضی آبی و کمترین مقدار معادل ۲ در اراضی دیم مشاهده شد. نتایج محاسبه شاخص تنوع شانون نیز نشان داد که شیب خط برای اراضی دیم و آبی R² = ۰.۱۰۸۷) و R² = (۰.۱۳۲۴ صعودی می باشد بعبارت دیگر در بازه زمانی مقدار تنوع محصولات زراعی براساس این شاخص افزایشی بوده است . همچنین نوسانات شاخص شانون در اراضی آبی از دیم بیشتر بود که دلیل آن مرتبط با تغییرات غالبیت گندم در برخی سالها می باشد. مقادیر شاخص یکنواختی نشان داد که مقدار یکنواختی در تمام سال های مطالعه به جز سال ۱۳۷۳ در اراضی دیم بیشتر از آبی بود و تقریبا شیب تغییرات شاخص یکنواختی در اراضی دیم ثابت و در اراضی آبی بصورت جزئی کاهشی مشاهده شد. عموما در شرایط آبی با توجه به دسترسی به منابع آب امکان کشت محصولات بهاره بیشتری فراهم می شود و شاخص غنای گونه ای افزایش می یابد ولی غالبیت برخی گونه ها همچون گندم باعث تاثیر منفی بر شاخص های شانون و یکنواختی اراضی آبی می گردد.

کلیدواژه ها:

شاخص غنای گونه ای ، شانون ، یکنواختی ، گندم.