شبیه سازی حذف کل جامدات محلول از فاضلاب شهری در تالاب مصنوعی با جریان های زیرسطحی عمودی و افقی

افزایش روزافزون جمعیت و گسترش فعالیت های توسعه ای بدون توجه به مدیریت کمی و کیفی منابع آب در بیشتر کشورهای واقع در کمربند مناطق خشک منجر به تشدید بحران آب به ویژه در ایران شده است. فاضلاب یکی از انواع آب ها ی نامتعارف محسوب می شود که در صورت حذف آلاینده ها و ناخالصی های آن، می تواند دوباره در چرخه مصرف قرار گیرد. تالاب های مصنوعی در ترکیب با گیاه پالایی به عنوان راهکار سبز قابلیت بهبود و استفاده مجدد از فاضلاب را فراهم می آورد. در این پژوهش، در راستای توسعه ابزارهای طراحی و مدیریت تالاب های مصنوعی، شبیه سازی عملکرد سامانه تالاب مصنوعی زیرسطحی عمودی و افقی تحت کشت دو گیاه نی و تیفا در تصفیه فاضلاب شهر رشت توسط مدل HYDRUS-۲D بررسی شد. پس از ساخت تالاب های زیرسطحی عمودی و افقی، گیاهان نی و تیفا کشت و طی دوره آذر ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰، اقدام به نمونه برداری و اندازه گیری کل جامدات محلول از فاضلاب خام و تصفیه شده توسط تالاب ها شد. ارزیابی دقت مدل در دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی با استفاده از شاخص های آماری انجام شد. مقادیر شاخص آماری ریشه میانگین مجذور خطای نرمال شده (NRMSE) در مرحله اعتبارسنجی در تالاب های عمودی بدون گیاه، تحت کشت نی و تحت کشت تیفا به ترتیب ۵/۶، ۸/۹ و ۸/۱۴ درصد و در تالاب های افقی به ترتیب ۸/۱۴، ۴/۶ و ۱۷ درصد به دست آمد که در مقایسه با طبقه بندی جامینسون و همکاران نشان از دقت عالی (کمتر از ۱۰ درصد) و خوب (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد) مدل HYDRUS-۲D در شبیه سازی کل جامدات محلول در تالاب های مصنوعی دارد. ازاین رو استفاده از مدل HYDRUS-۲D برای برآورد کل جامدات محلول در تالاب مصنوعی توصیه می شود هرچند دقت شبیه سازی در تالاب عمودی بیشتر از تالاب افقی بود.

کلیدواژه ها:

تالاب افقی و عمودی ، تصفیه فاضلاب ، تیفا ، گیاه پالایی ، نی