بررسی تطبیقی تصویر نخستین زن در داستان آفرینش در عهدین و قرآن و بازتاب آن در هنر و ادبیات

تصویر نخستین زن در داستان های پیدایش انسان در همه فرهنگ ها، همیشه الهام بخش بوده و بر روی تصور جاری در هر فرهنگ از زن و زنانگی اثرگذار بوده است. این مادر نخستین که در سنت های ابراهیمی، حوا نام دارد و اولین زن داستان آفرینش است، همیشه در لایه های مختلف فرهنگ های یهودی، مسیحی و اسلامی به ویژه در ادبیات و هنر بازتاب یافته است و از آنجا که سنت های ابراهیمی چه در متون مقدس و تفاسیرشان و چه در زیست جهان فرهنگی شان کاملا منفک و متمایز از هم نبوده اند، برخی میان متنیت ها سبب شده است تصویر حوا در میان این سه فرهنگ با وجود تفاوت هایی که در متون مقدس در این زمینه وجود دارد از همدیگر تاثیر بپذیرد. این پژوهش در صدد است ابتدا تصویر نخستین زن را جداگانه در عهدین و قرآن واکاوی نماید و سپس در چشم اندازی تطبیقی، بازتاب تصویر عهدینی حوا را در ادبیات و هنر مسیحی و انعکاس تصویر قرآنی حوا را در ادبیات و هنر اسلامی تحلیل کند. حاصل این واکاوی نشان می دهد تصویر حوا در عهدین عاری از اسطوره های زن ستیزانه نیست و خلق شدن از دنده چپ، وسوسه آدم و تقصیرکاری در هبوط و مجازات حوا متفاوت با آدم تصویر شده است، و علیرغم آنکه قرآن چنین تصویری را ترسیم نمی کند اما آثار ادبی و هنری اسلامی نیز بسیار متاثر از همان تصویرند و با تصویر قرآنی حوا مطابقت کمتری دارند.

کلیدواژه ها:

حوا در کتب مقدس ، زن در داستان آفرینش ، اولین زن ، حوا در هنر