تاملی در مولفه های رفتاری مدیران مدارس در تشکیل اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان (مرور نظام مند)

هدف: اجتماع یادگیری حرفه ای بیانگر یک تلاش جمعی برای بهبود یادگیری دانش آموزان، تقویت و پایدارسازی یادگیری تمام کارکنان مدرسه، ایجاد دانش از طریق تحقیق و جستجو، تحلیل و استفاده از داده ها برای بهبود مستمر است. بنابراین تشکیل و توسعه آن در مدرسه به عنوان یکی از وظایف مدیران شناخته می شود. این اجتماعات خود به خود اتفاق نمی افتند؛ بلکه باید مدیریت و هدایت شود و مورد حمایت واقع شوند. مدیران مدارس در تشکیل و تحقق اجتماعات یادگیری حرفه ای معلمان نقش کلیدی دارند و با توجه به آنچه به آن توجه می کنند، آنچه انجام می دهند و آنچه پاداش می دهند، جهت و انتظارات را برای یادگیری در مدرسه تعیین کنند. به دلیل اثربخشی این اجتماعات در تقویت یادگیری دانش آموزان، رشد حرفه ای معلمان، بهبود فرایندهای آموزشی کلاسی و ارتقای بهره وری و کارایی مدرسه، بررسی چگونگی نقش مدیران در تشکیل و توسعه اجتماعات یادگیری حرفه ای معلمان دارای اهمیت نظری و کاربردی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی رفتارهای مدیران مدارس در تشکیل اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش کیفی به صورت مرور کیفی نظام مند انجام شده است. در این روش سعی شده است با تجزیه و تحلیل شواهد ارائه شده توسط مطالعات تجربی پیشین، درکی جامع و به روز از نقش مدیران مدارس و رفتارهای آن ها در تشکیل اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان ایجاد شود. این پژوهش مطابق با گام های ارایه شده توسط رایت و همکاران (۲۰۰۷) انجام شده است. پس از تدوین پروتکل پژوهش، پژوهش های مرتبط با جستجوی کلیدواژه های مشخص شده به صورت نظام مند از میان ۹ مجله پیشرو بین المللی در مدیریت آموزشی شناسایی و استخراج گردید. پس از غربال گری مقالات شناسایی شده منطبق بر معیارهای ورود و خروج، در مجموع ۳۵ مقاله مرتبط با اهداف و پرسش های پژوهش انتخاب شدند. داده های پژوهش با ابزار چک لیست گردآوری و طبقه بندی و به صورت دستی توسط پژوهشگر تجزیه و تحلیل شدند. سنتز داده ها در سه سطح کدگذاری؛ باز، محوری و انتخابی صورت گرفته است. به منظور مقبولیت و اعتباریابی پژوهش از خودبازبینی محقق، بازبینی همکاران و کنترل مشارکت کنندگان از طریق مکاتبه الکترونیکی با نویسندگان برخی از مقالات مشمول استفاده شده است.بحث و نتیجه گیری: مطابق با یافته های پژوهش، ۳۱ کد باز (نشانگر) در کد انتخابی "رفتارهای مدیران مدارس در تشکیل اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان" شناسایی گردید. این کدهای باز در قالب ۶ مولفه محوری دسته بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد حمایتگری (با ۸ نشانگر)، انسجام بخشی (با ۴ نشانگر)، مشارکت جویی (با ۵ نشانگر)، ایجاد شبکه های توانمندساز (با ۵ نشانگر)، یادگیری محوری (با ۵ نشانگر) و پایش مستمر (با ۴ نشانگر) برای تشکیل و توسعه اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان به عنوان مولفه های رفتاری مدیران مدارس در تشکیل و توسعه اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان هستند. نتایج این پژوهش نشان می دهد مدیران با پشتیبانی از معلمان و حمایت کردن از اجتماعات یادگیری، ایجاد هماهنگی، همسویی و انسجام در مدرسه، جلب مشارکت و همکاری همه ذی نفعان در مدرسه، ایجاد شبکه های درون و برون مدرسه ای توسعه حرفه ای در مدرسه و توانمندسازی معلمان مدرسه به صورت شبکه ای، محور قرار دادن یادگیری دانش آموزان و رشد حرفه ای معلمان در مدرسه به عنوان مرکز ثقل تمام فعالیت ها و برنامه های مدرسه و هم چنین نظارت و پایش مستمر فرایندها و نتایج و ارزیابی آن ها همراه با ارائه بازخورهای لازم، در تشکیل و تحقق اجتماعات یادگیری ایفای نقش می کنند.

کلیدواژه ها:

اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان ، رفتارهای مدیران مدارس ، مرور نظام مند نقش مدیران ، مولفه های رفتاری مدیران