شناسایی عوامل اجتماعی- سیاسی موثر بر تحول مسکن برنامه ریزی شده شهر کابل (از دهه۱۹۶۰ تا ۲۰۲۱ میلادی)

در افغانستان گذار از سنت به مدرنیته که از حدود یک قرن پیش همزمان با دیگر کشورها شروع شده، در بطن جامعه و متعاقب آن در معماری و کالبد شهری تاثیرات بسیاری به جا گذاشته است. تاثیرات و تحولات در الگوی مسکن برنامه ریزی شده شهر کابل تحت تاثیر رویدادهای تاریخی سیاسی افغانستان و به تبع آن تغییرات ساختار اجتماعی آن بوده است. مطالعه تغییر و تحولات مسکن در بستر اجتماعی-سیاسی افغانستان و بطور خاص شهر کابل به عنوان نماینده و الگوی تاثیرگذار این تحولات، برای یافتن الگوهای مناسب پاسخگو به نیازهای آتی کشور ضروری است. برای دستیابی به این منظور و حرکت به سوی برنامه ریزی و طراحی مسکن مناسب و سازگار با نیاز کاربران، شناسایی عوامل مختلف تاثیرگذار بر تحول مسکن، نیازمند مطالعه و تحلیل است. هدف از این پژوهش شناخت رابطه تحول معماری مسکن و تغییرات ساختار اجتماعی- سیاسی جامعه و تحلیل عوامل موثر بر تحول مسکن برنامه ریزی شده شهر کابل در بازه زمانی دهه۱۹۶۰ تا ۲۰۲۱ میلادی است. پارادایم پژوهش کیفی است که در آن میزان تاثیر مولفه های اجتماعی- سیاسی بر الگوی مسکن برنامه ریزی شده شهر کابل با روش پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه با طیف لیکرت بررسی و سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل شده است. تحلیل عاملی اکتشافی مولفه های اجتماعی- سیاسی موثر بر تحول مسکن برنامه ریزی شده شهر کابل در شش دهه اخیر نشان می دهد که تعاملات اجتماعی، سیاست داخلی، آموزش و تحصیلات، برنامه ریزی مسکن، گرایش های اجتماعی، نظام اجتماعی، زن و خانواده، کاهش جمعیت، سیاست خارجی، جابجایی جمعیت مهم ترین عوامل موثر بر تحولات مسکن محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

تحول مسکن ، برنامه ریزی ، عوامل اجتماعی- سیاسی ، کابل