بررسی روابط بین بارش با غلات طی دهه اخیر جهت مکان یابی کشت محصولات (مطالعه موردی: زنجان)

نوسانات عناصر اقلیمی از همه مهمتر بارش تأثیر زیادی بر روی محصولات دیم می گذارد. بررسی و شناخت روابط عناصر اقلیمی با محصولات دیم نقش اساسی در تصمیم گیری های کلان خواهد داشت. در این راستا ارتباط بین بارش و محصولات دیم (گندم، جو، عدس و نخود بر حست تن) را طی دوره آماری 11 ساله (1980-1990) در استان زنجان به روش اسپیرمن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه بین بارش و گندم به جز در نیمه شمال غربی در بقیه نقاط استان رابطه مستقیم و معنادار بوده است. به طوری که ضریب تغییرات گندم و بارش در استان از شمال به جنوب و از غرب به شرق سیر نزولی را به خود می گیرد. بین بارش و جو در اکثر نقاط استان به جز طارم و ایجرود و قسمتی از خدابنده رابطه معناداری و مستقیمی وجود دارد. روند ضریب تغییرات از شمال به جنوب دارای نوسانات یکنواختی نمی باشد. بین بارش و عدم در قسمت های شمال، شمال شرق و شمال غرب و همچنین قسمتهای از جنوب که شامل ابهر می باشد رابطه معناداری وجود ندارد. ضریب همبستگی از شمال به جنوب و از غرب شرق به ترتیب سیر نزولی نامنظم و منظمی را دارا می باشد. رابطه بین بارش و نخود در بخش های شمالی و شمال شرق و شمال غرب معنادار نیست ولی به سمت جنوب استان رابطه معناداری پیدا می کند. ا ما در مجموع بین بارش، گندم و جو در سطح استان رابطه مستقیم و معناداری با ضریب همبستگی زیادی به ترتیب 97/ و 94/، بین بارش و نخود رابطه مستقیم و معناداری با ضریب همبستگی زیاد 73/ و بین بارش با عدس رابطه مستقیم و غیر معناداری با ضریب همبستگی متوسطی 43/ وجود داشت.

کلیدواژه ها:

زنجان ، همبستگی اسپیرمن ، کریجینگ ، بارش ، محصولات دیم ، متلب