تاثیر آرایش کاشت و زمان آن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در دو سال زراعی در استان گلستان

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیاه دانه، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در دو سال زراعی۱۴۰۰-۱۳۹۸ اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (۱۵ مهر، ۱۵ آبان، ۱۵ آذر و ۱۵ دی ) به عنوان عامل اصلی و تراکم کاشت در چهار سطح (۴۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد تاخیر در کاشت اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای آن داشت به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار به ترتیب ۶۴،۴۰، ۳۲ و ۲۲ درصد گردید. همچنین صفات فوق با افزایش تراکم از ۴۰ به ۱۲۰ بوته در مترمربع روند افزایشی داشتند، ولی افزایش بیشتر تراکم از ۱۲۰ به۱۶۰ بوته در مترمربع،کاهش این صفات به غیر از ارتفاع بوته و عملکرد زیستی را در پی داشت. بیشترین عملکرد دانه (۱۴۵۵ کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت ۱۵ آبان و تراکم ۱۲۰ بوته در متر مربع حاصل شد که با تراکم ۸۰ بوته در مترمربع به علت بالا بودن قدرت جبرانی سیاه دانه تفاوت معنی داری نداشتند. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی داری را با تعداد شاخه جانبی (*۸۹/۰=r) و تعداد کپسول در بوته (**۹۴/۰=r) داشت. به طورکلی به منظور رسیدن به عملکرد اقتصادی مطلوب در زراعت سیاه دانه در منطقه گرگان، کشت زودهنگام ( ترجیحا اواسط آبان) و تراکم۸۰ بوته در مترمربع را می توان توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

ارتفاع گیاه ، تعداد کپسول در بوته ، عملکرد دانه ، عملکرد زیستی