ماکروفسیل های گیاهی سازند کلاریز (رتین) در منطقه جواهرده (شمال ایران): تعیین سن، گسترش جغرافیایی و تطابق آنها با دیگر افق های گیاهی رتین در ایران

سازند کلاریز از توالی سنگی گروه شمشک در منطقه جواهرده، به رغم پوشش گیاهی زیاد، دارای گسترش و رخنمون های مناسبی جهت مطالعه ماکروفسیل های گیاهی می باشد. منطقه مورد مطالعه در پهنه ساختاری رخساره ای البرز شمالی، حوضه زغال دار البرز باختری، منطقه زغال دار رامسر و زیرمنطقه زغال دار نیدشت قرار دارد. سازند کلاریز در برش جواهرده شامل طبقات شیل، شیل ماسه ای، سیلتستون، ماسه سنگ و کمی کنگلومرا و حاوی لایه های زغال و طبقات آذرین به صورت سیل بوده و به طور هم شیب و با یک لایه ماسه سنگ درشت دانه بر روی شیل های سازند لله بند (نورین رتین؟) و با یک مرز ناگهانی و مشخص در زیر کنگلومراهای سازند جواهرده (لیاس دوگر) قرار می گیرد. در این مطالعه تعداد ۲۹ گونه ماکروفسیل گیاهی مربوط به ۱۳ جنس از راسته های اکویزتال ها، اسموندال ها، فیلیکال ها، سیکادال ها، بنتیتال ها، ژینکوآ ل ها و کنیفرال ها و یک نمونه اندام زایای ناشناخته از سازند کلاریز در منطقه جواهرده مطالعه و معرفی شدند. بر اساس حضور گونه های شاخصی از قبیل Cladophlebis nebbensis Nilssonia brevis,  Dictyozamites asseretoi, Taeniopteris reversa, Taeniopteris tenuinervis, و Baiera muensteriana سن رتین و براساس حضور سه گونه Dictyophyllum exile  Pterophyllum aequale, و Pterophyllum bavieri سن رتین پسین برای توالی سنگی برش مورد مطالعه پیشنهاد می گردد. همچنین در این مطالعه گونه های Ginkgoites whitbiensis از ایران و Taeniopteris reversa از حوضه البرز و از لحاظ انتشار چینه شناسی، چهار گونه Clathropteris elegans Nilssonia harrisi,  Ginkgoites parasingularis, و Ginkgoites lepida برای نخستین بار از توالی سنگی تریاس پسین در ایران گزارش می شوند.

کلیدواژه ها:

ماکروفسیل های گیاهی ، رتین ، سازند کلاریز ، گروه شمشک ، جواهرده