تفسیر تربیتی" آیه ی استرجاع"

در این پژوهش آموزه های تربیتی آیه استرجاع (که خود فرازی از آیه ۱۵۶ سوره بقره است) بررسی شد. مفاد تربیتی این آیه در شش محور اساسی، امکان، اصول، روش، هدف، ابعاد و عوامل تربیت تقسیم گردید. نوشتار حاضر در پی آن است تا با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر تفسیر تربیتی، محورهای پیش گفته را از آیه استخراج کرده و به بحث بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آیه استرجاع امکان تربیت انسان را که لازمه اعتراف به توحید و معاد است، تایید می کند. در این آیه از روش اعطای بینش، تذکر، تشویق، تلقین به نفس، الگو دهی و حب عبودی برای تربیت استفاده شده است. آیه استرجاع به برخی از ابعاد تربیت در حیطه شناختی، عاطفی و روانی معطوف است که از مهمترین آنها، بعد تربیت عقلانی، اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی قابل ذکر است. اهداف تربیتی استفاده شده از این آیه عبارت اند از، صبرپیشگی در مواجه با ناملایمات، اقرار به مملوک بودن انسان و همچنین نیل به این معرفت که دارایی های ظاهری انسان نیز امانت الهی است. افزون بر آنچه ذکر شد، اصول تربیتی نیز از این آیه فهمیده می شود؛ اصولی مانند، خدامحوری و رعایت جانب خدا، عقل مداری و معاوضه متناهی با نامتناهی. برخی از عوامل اثرگذار تربیتی که از آیه می توان فهمید عبارت اند از: اراده خداوند متعال، ابتلا و امتحان و الگوهای تربیت. نتیجه این پژوهش در حوزه مطالعات تفسیری، به ویژه روش شناسی تفسیر، قابل استفاده است، همچنان که در علوم تربیتی نیز کارآیی دارد.

کلیدواژه ها:

تفسیر تربیتی ، آیه استرجاع ، نظام تربیتی ، تربیت قرآنی