بازآفرینی اسطوره ادیپ و معنای جدید آن در ادبیات نمایشی قرن بیستم فرانسه

اسطوره یکی از منابع غنی در فرهنگ بشری است و استفاده از اسطوره هایباستان برای داستان پردازی از دیرباز مرسوم بوده است. در قرن بیستممضامین اساطیری دیگر بار دستمایه آفرینش ادبی و هنری قرار گرفت و اینخوانش مجدد در عصر نوگرایی و تجدد تامل برانگیز به نظر می رسد. رویکردقرن بیستم به این مقوله، تنها به منظور خلق تجربه های جدید ادبی بااستفاده از اسطوره و یا بازنمایی جنبه های زیبایی شناختی آن نیست.بنابراین، بازگشت به اسطوره را نباید نتیجه راحت طلبی پنداشت بلکه میبایست به جستجوی معنا و ضرورتش برخاست. در حقیقت، موقعیت اجتماعی وتاریخی قرن، به خصوص دوران پس از جنگ جهانی دوم، نیازمند شیوه ای نوبرای ترسیم وضعیت انسان در دنیا بوده است. اسطوره هرگز آشکارا بهبیان موضوع نمی پردازد و در در مورد آن حکم قطعی صادر نمی کند بههمین دلیل اسطوره مدرن نیز اگر چه به تحلیل و بررسی موقعیت هایی میپردازد اما هدف آنها ارائه جواب قطعی نیست بلکه زمینه مناسب را برایتفکر و تامل در باب موضوعات گوناگون ایجاد می کند. بنابراین، نمایشنامه نویسان بسیار متفاوتی همانند ژیرودو، سارتر، کوکتو، ژید،انویی و برشت، به واسطه احیای اسطوره های باستانی برای ابراز نگرانیهای خود، در یک سمت و سو قرار گرفتند. در این جستار به معرفی و پس ازآن به بررسی دلایل بازآفرینی اسطوره ادیپ در نمایش نامه ادیپ ژید وماشین جهنمی کوکتو می پردازیم و نشان خواهیم داد که نگاهی نو به ایناسطوره نه تصادفی و از سر تفنن بلکه برای ارائه بینشی جدید متناسب بازمانه خود بوده است.

کلیدواژه ها:

تراژدی ، تئاتر قرن بیست ، بازخوانی اسطوره ، ادیپ ، ژید ، کوکتو