مخاطب شناسی با تاکید بر آیه ۷۸ سوره حج ؛ مطالعه موردی: المیزان و التحریرالتنویر

مخاطب شناسی در قرآن یکی از ضرورت های مهم تفسیری است ؛ زیرا قرآن کلام است و کلام دارای دو رکن متکلم و مخاطب است .یکی از آیات قرآن که بحث مخاطب شناسی در آن ضرورت دارد، آیه ۷۸ سوره حج می باشد؛ در این زمینه پژوهشی صورت نگرفته است . این نوشتار با روش تحلیلی و بررسی تطبیقی نظر علامه طباطبایی و ابن عاشور به دنبال دستیابی به این پرسش هست که ضمایر مخاطب در این آیه چه کسانی هستند؟ علامه طباطبایی در المیزان معتقد هستند که مخاطبان این آیه اهل بیت (ع) م باشند.ابن عاشور معتقد است از آن جا که اجتبای الهی تعلیل برای ما بعد می باشد لذا منظور از مخاطبان، ائمه نیست و مخاطبان را صحابه پیامبر می داند. با دقت در معنا و مفاهیم واژگان اعتصام، اجتباء ،شهادت، جهاد و ارتباط بلاغی جملات در این آیه ، می توان اینگونه بیان کرد که مخاطبان این آیه در درجه ی اول ائمه معصومین و مختص به ایشان هستند اما حکم این آیه مختص به آنان نمی باشد زیرا این آیه حرج را از عموم مردم نیز نفی می کند و حکم آیه عام می باشد.

کلیدواژه ها:

آیه ۷۸ سوره حج ، مخاطب شناسی ، المیزان ، التحریر و التنویر ، بررسی تطبیقی