تحلیلی بر پیدایش خون بها وآثارآن درفقه و حقوق اسلامی

مطابق نظریه فقهای شیعه،خون بهابه عنوان عاملی جهت بازدارندگی بوده وبه جهت آنکه ممانعت ایجادمی کندبه آن عقال می گویند.جنبه های کبفری بودن خون بها هم ازعسروحرج مجنی سرچشمه می گیرد. مرد و زن در مقابل یکدیگر قصاص میشوند. اما زن ومرد در قصاص «عضو»، تا رسیدن دیه عضو به ثلث دیه کامل, با یکدیگر برابرند و پس از آن, قصاص عضو مرد در برابر عضو زن، مشروط به پرداخت نصف دیه عضو مرد است. دیه نفس زن نیز نصف دیه نفس مرد است؛ لیکن مرد و زن در دیه عضو تا رسیدن آنبه ثلث دیه کامل با یکدیگر مساویاند و پس از آن, دیه عضو زن به نصف دیه عضو مرد کاهش مییابد. در این بررسی معلوم میشودکه تفاوت بین زن و مرد در قصاص و دیه, از احکام ثابت اسلام است و لذا قابل تغییر نیست؛ اگر چه حکومت اسلامی در مقابل زنانسرپرست خانوار مکلف به جبران خسارت میباشد . مسلم است که این حکم تبعیض بین زن و مرد, به لحاظ جنسیت و کم ارزشدانستن جان و حق حیات زن یا ترویج خشونت بر ضد وی نیست.. زمانی بحث از نقش و تاثیر زمان و مکان در این مسئله یا کم ارزششمرده شدن جان و حق حیات زن در قانون قصاص و دیه و ارتباط این قانون با ترویج خشونت بر ضد زنان است. در این مقاله تلاششده ابعاد این موضوع مطالعه ومورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

خون بها ، قانون ، قصاص ، نظام حقوقی اسلامی ، دیه نفس