تاملی در رویکرد تحلیل گرایانه به تقریر فلسفی و منطقی از اصل »عدم تناقض «

اصل »امتناع تناقض « به عنوان اولین اصل بدیهی حاکم بر اندیشه و عقل انسانی است که مبنای تفکر منطقی و فلسفی بوده و اساس مابعدالطبیعه می باشد. پژوهش حاضر در صدد است تا تحلیلی از تقریرهای مختلفی که از اصل »عدم تناقض « شده است ، ارائه دهد؛ از این رو تعریف ها و تعابیر موجود در متون فلسفی را در دو حوزهی مذکور، که ناظر به جنبه ی منطقی یا فلسفی این اصل است بصورت تطبیقی بررسی می کند. حیث »منطقی « اصل عدم تناقض ، به مفاد اصل تناقض (عدم واسطه بین سلب و ایجاب) برمی گردد، زیرا که سلب و ایجاب مربوط به نسبت در قضایا بوده و قضیه هم جزو معقولات ثانیه منطقی است از این رو بحث از عدم تناقض وجه منطقی پیدا می کند. اما حیث »فلسفی « نیز از آن جهت است که محال است که یک چیز در یک زمان و از یک جهت هم وجود داشته باشد و هم وجود نداشته باشد، به عبارت دیگر این اصل از عوارض »موجودبماهوموجود« است ، بخاطر همین ویژگی عرض بودن مفاد اصل عدم تناقض است که می توان نتیجه گرفت حیث منطقی به حیث فلسفی و هستی شناختی قابل ارجاع است .

کلیدواژه ها:

اصل ، عدم تناقض ، امتناع تناقض ، تقریر فلسفی ، تقریر منطقی