اصل تناسب و تاثیر آن در نظام مالکیت فکری

حقوق مالکیت معنوی در طول تاریخ ششصد ساله خود همواره با عدم توافق دائم نسبت به مبنای خود روبرو بوده است . بیشتر حقوق ایران مبتنی بر ترجمه حقوق خارجی است . در حقوق خارجی به خصوص در ادبیات انگلیسی ، ترسیم نظام مالکیت معنوی و تبیین قواعد آن مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است . یکی از راههای تبیین قواعد استفاده از اصول می باشد که می توان بر پایه آن قواعد حقوقی را استنباط و توجیه نمود. برخی از اندیشنمدان موقعیت این اصول را مابین مبانی و مقررات دانسته و از این رو از آن تعبیر به اصول میانی می کنند. ضمن اینکه تئوری های پایه مالکیت معنوی محدودیت های فراوانی را نسبت به حقوق اشخاص و حقوق جامعه ایجاد کرده است . تفسیر لیبرال و کثرت گرایانه از حقوق مالکیت معنوی بر مبنای تعهد به مالکیت شخص به عنوان حق اولیه ، احترام به حقوق اشخاص ثالث که با حقوق معنوی در تعارض می باشد، نیازمند توجه به اصول میانی است ، یکی از این اصول اصل تناسب می باشد به گونه ایی که با اعمال اصل تناسب و ترسیم نظام مالکیت معنوی عادلانه ضمن احترام به حقوق اشخاص ثالث و تامین منافع جامعه حقوق پایه معنوی نیز حفظ می گردد.اصل تناسب از جمله اصول حقوقی است که می تواند با واسطه قرار گرفتن میان مبانی و مقررات در شناخت ، طراحی و اجرای نظام مالکیت معنوی نقش مهمی را ایفا نماید. این اصل به لحاظ نظری ریشه در ارزش عدالت داشته و در حوزه های مختلف حقوق کاربرد دارد. اصل تناسب در حقوق مالکیت معنوی مورد بررسی کامل قرار نگرفته است . پذیرش این اصل می تواند در حوزههای مختلف حقوق مالکیت معنوی از جمله تقنین تفسیر و اجرای قواعد مورد استفاده قرار گیرد. این نوشته تلاش دارد با فرض پذیرش اصل تناسب و اعمال آن در حقوق مالکیت معنوی اثر آن را در حوزههای مورد اشاره بررسی نماید.

کلیدواژه ها:

اصل تناسب ، مالکیت معنوی ، مبانی مالکیت معنوی ، اهداف مالکیت معنوی