نقش فضاهای سبز در کاهش اثرات جزایر حرارتی شهری

تبدیل سطوح طبیعی و نیمه طبیعی به سطوح غیرقابل نفوذ و مناطق ساخته شده به طور چشمگیری تعادل انرژی سطح را تغییر داده است و در نتیجه دمای هوا و سطح بالاتر در مناطق شهری نسبت به در مناطق روستایی اطراف افزایش یافته است ؛ که به عنوان جزیره گرمای شهری شناخته می شود. این پدیده، شهودترین نمود تغییر اقلیم در شهرها است که تهدیدی جدی برای جوامع محسوب شده و از دیگر خطرات اقلیمی متمایزتر است . علت اصلی جزایر گرمایی شهری تغییر چدمانی زمین دری پ توسعه شهری است که با تغییر و تبدیل سطوح سبز و اکولوژیک به سطوح بتنی و غیرقابل نقوذ، موجب افزایش جذب تابش خورشید و در نتیجه افزایش دما در مناطق شهری می شود. جزیره گرمایی اثر جدی در بالا بردن مصرف انرژی در شهرها، افزایش دما، آلودگی هوا و تاثیر منفی در آسایش و سلامت شهروندان دارد. از همین رو، یکی از تهدیدآمیزترین مخاطرات قرن حاضر محسوب می شود. به طوری که توجهات روز افزونی را در جوامع علمی به خود جلب کرده است و محققان بسیاری در سالهای اخیر به شناخت و مطالعه این پدیده روی آوردهاند. همانطور که شهرها عامل اصلی بروز چنین پدیدهای می باشند، راهحل مسئله نیز در آنها نهفته است . هرچه شهرها بهتر برنامه ریزی شوند و اقدامات مطلوبی جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در آنها صورت گیرد، پایداری و تاب آوری آنها افزایش می یابد. به طور کلی ، سازگاری و کاهش به عنوان دو راهکار اصلی در مواجهه با این پدیده محسوب می شوند که راهکار کاهشی بیشتر از راهبرد دیگر مورد توجه بوده است . راهبردهای کاهشی ، به مسائل مربوط به محرکهای تغییرات اقلیمی می پردازد و به عنوان »مداخله انسانی برای کاهش استفاده از منابع یا کاهش انتشار گازهای گلخانه ای« تعریف شده است . در میان طیف گسترده ای از راهکارهای کاهشی ، گسترش فضاهای سبز شهری و سطوح سبز، کارآمدترین راهبردی است که در کاهش دمای شهرها و اثرات UHI موثر می باشد. فضاهای سبز شهری با تعدیل دمای هوا، نقش موثری در کاهش اثرات جزایر حرارتی در شهرها داشته و بیشتر از هر راهکار دیگری می تواند برای شهرها مفید باشد. مقاله حاضر با توجه به اهمیت موضوع پژوهش ، در ابتدا به تعریف مفهوم جزایر حرارتی پرداخته و سپس ، دلایل و اثرات آن را بررسی و با تشریح عملکرد فضاهای سبز شهری در برنامه ریزی شهرها، به دنبال برجسته کردن نقش فضاهای سبز در کاهش اثرات جزایر حرارتی در شهرها می باشد.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، جزیره (جزایر) حرارتی ، توسعه شهری ، فضای سبز ، راهکارهای کاهشی