تحلیل گفتمان توسعه روستایی در طرحهای آمایش سرزمین ایران: گذر از اندیشه های نوگرایی به فرانوگرایی

بیش از شش دهه از عمر طرحهای آمایش سرزمین در ایران می گذرد. بنا بر نظام برنامه ریزی کشور، اندیشه حاکم بر توسعه روستایی در مناطق از این طرحها عبور می کند. علی رغم اهمیت زیاد نوع نگاه طرحهای آمایشی به توسعه روستایی ، در دهه های گذشته بسیاری از اندیشمندان معتقد بودند که اندیشه توسعه روستایی در طرحهای آمایشی فاقد کارآمدی لازم جهت دستیابی به اهداف است . انتقادات مطرحه و ظهور اندیشه های نوین زمینه ایجاد تحولات رویکرد در طرحهای آمایش سرزمین را فراهم آورد. هدف این مقاله به تصویر کشیدن تحولات فکری توسعه روستایی که در دل طرحهای امایش سرزمین رخ داده، می باشد. روش شناسی پژوهش حاضر مبتنی بر تحلیل گفتمان به منظور بررسی تحولات و تغییرات در گفتمان توسعه روستایی در طرحهای آمایش سرزمین ایران به کار گرفته شده و روش گردآوری دادههای مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای است . نتایج نشان می دهد که سه دوره فکری برای توسعه روستایی قابل شناسایی است که به طور مستقیم ، چارچوب فکری طرحهای آمایش سرزمین را تحت تاثیر قرار داده و از گفتمان نوسازی آمرانه دوره پهلوی و گفتمان نوسازی عمرانی دوره اول پس از انقلاب، اندیشه های توسعه روستایی در این طرحها به سمت گفتمان فرانوگرایی حرکت می کند که حکایت از مولقه های جدیدی در نظام آمایش سرزمین کشور برای توسعه روستایی دارد.

کلیدواژه ها:

تحلیل گفتمان ، توسعه روستایی ، طرحهای آمایش سرزمین ، ایران ، نوگرایی ، فرانوگرایی