مروری سیستماتیک بر باقیمانده آفت کش در محصولات کشاورزی ایران: جدیدترین یافته ها

مقدمه: مبارزه با آفات یکی از بخش های جدایی ناپذیر از کشاورزی است که منجر به تولید غذای بیشتر و با کیفیت بالاتر منجر میشود. مشکل عمدهای کهدر خصوص کاربرد آفت کش ها وجود دارد، عدم رعایت دوره کارنس توسط کشاورزان است که منجر به مسمومیت در مصرف کننده گان و بروز اثرات بهداشتی حاد و مزمن می گردد.روش کار: در این مطالعه مروری ترکیب واژگان کلیدی به دو زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های داده الکترونیکی شامل گوگل، بانک مقالات پزشکی ایران،PubMed، Science Direct، Elmnet، Civilica، SID،Google Scholar و Scopus و مورد بررسی قرار گرفت. مرور انجام شده محدود به آخرین یافته های تحقیقاتی طی ۵ سال اخیر از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ میلادی و معادل آن برای هجری شمسی بود. از ۳۷ مقاله مرتبط یافت شده، تعداد ۲۵ مقالهغربالگری و پس از تایید ارتباط آنها با هدف مطالعه، مورد ارزیابی و استخراج داده های موردنظر قرار گرفتند.نتایج: ۶۵ درصد از آفت کش های استفاده شده در محصولات کشاورزی از نوع سرطانزا بودند. سموم سرطانزایی که در ایران مورد استفاده قرار می گیرندشامل مالاتیون، دیازینون، آلدرین، ددت و هپتاکلر است که در دو دستهی سموم کلره و ارگونوفسفات قرار دارند. دیازینون بیشترین آفتکش یافته شده درمطالعات و پس از آن پرمترین، ایمیداکلوپراید و کلر پیریفوس بیشترین استفاده را توسط کشاورزان داشتند. بیشترین میزان مطالعات در ناحیه جنوبی و شمالیکشور بوده و تمرکز مطالعات نیز بر روی محصولات غیرگلخانه ای بوده است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اغلب سموم استفاده شده در محصولات کشاورزی از نوع سرطانزا هستند و دیازینون که در این گروه از سمومدسته بندی می شود بیشترین آفت کش مورد استفاده توسط کشاورزان است که بیشتر بر روی محصولات سنتی و غیرگلخانه ای مورد استفاده قرار گرفتهاست. بنابراین میطلبد که سازمانهای متولی به منظور حفظ امنیت غذایی مردم، نظارت و پایش های بیشتری را بر محصولات کشاورزی در صورت کار قراردهند.

کلیدواژه ها:

آفت کش ، سموم ، محصولات کشاورزی ، ایران