نقد و بررسی گزارش انطباق پذیری عبدالله بن سبا بر عمار بن یاسر

ارتباط و انتساب تشیع در پیدایش و تکوین به شخصیت ادعایی عبدالله بن سبا از مهم ترین شبهه های بحث برانگیز تاریخ تشیع است. از جمله ادعاهای مطرح شده در حاشیه این شبهه، موضوع انطباق پذیری شخصیت عبدالله بن سبا بر عمار بن یاسر است. پیشینه این ادعا به علی الوردی (۱۹۱۳ - ۱۹۹۵ م) جامعه شناس عراقی باز می گردد؛ وی نخستین فردی است که در کتاب وعاظ السلاطین با ذکر مواردی از تشابه، این همانی عبدالله بن سبا و عمار بن یاسر را بیان می دارد. این پژوهه از طریق روش کتابخانه ای، توصیفی – تحلیلی، ضمن پیشینه یابی ادعای انطباق در منابع متقدم، با بازخوانی و بررسی گزارش های مرتبط به این نتیجه دست یافته است که ادعای این همانی عبدالله بن سبا و عمار بن یاسر سخنی ذوقی، بدون اتقان علمی و مخدوش است؛ چراکه الوردی نه تنها اولین و تنها مطرح کننده فرضیه انطباق است، بلکه او نه در جایگاه یک مورخ، بلکه جامعه شناسی که هندسه فکری اش متاثر و ممزوجی از آرا و اندیشه های مکتب مارکسیسم و شیعی غیراثناعشری است، به این موضوع می پردازد و چنین ادعایی را طرح کرده است.

کلیدواژه ها:

عمار بن یاسر ، عبدالله بن سبا ، خاستگاه تشیع ، وعاظ السلاطین ، علی الوردی