چیستی وچگونگی وابستگی افعال به نماز تحلیلی فقه الحدیثی از روایت«کل شیء من عملک تبع لصلاتک»

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 141

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CHSRJ-11-20_013

تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1403

چکیده مقاله:

تحلیل فقه الحدیثی روایت «واعلم ان کل شیء من عملک تبع لصلاتک» صورت جدیدی از چرایی صدور احادیث متعدد وعلت اقبال فراوان علما به نماز در قالب آداب الصلاه، اسرارالصلاه و ... است،زیرا روشن است که توجه فوق، تنها از این جهت نیست که نماز مانند دیگر عبادات، عملی عبادی و متشکل از اجزاء، شرایط، افعال واذکار است. چون حدیث مزبور در سایه پیوندی که میان دو لفظ عام «کل»و«شیء» با عمل انسان ایجاد کرده نشان می دهد که همه اعمال وابسته به نماز است. هدف این تحقیق معرفی عملی است شرعی که فراگیری تاثیر آن با توجه به قرائن متصله حدیث، تعالی حیات بشری و بهره مندی از فوائد اعمال ومصونیت از پیامدهای تعامل ناصحیح با نماز را به صورت عام آشکار می سازد. لذا مسئله تحقیق حاضر تبیین مدعای فوق الذکر یعنی اثبات اصل تبعیت اعمال از نماز و همچنین موشکافی چگونگی این تبعیت خواهد بود. یافته ها نشان می دهد که نماز دستگاهی چندمنظوره است که گاه در لباس دفع موانع، گاه در لباس رفع نواقص وگاه درلباس ارتقای قابلیت های اعمال جلوه می کند که در سایه اثرپذیری دوسویه اعمال انسان از نماز ونماز از اعمال انسان محقق می گردد، یعنی هم سبب سیر «روح»و«نماز» از عالم ملک به ملکوت در«حرکت انتقالی» وهم سبب ارتقاء کیفیت این دو در «حرکت وضعی» می شود. این مقاله با روش کتابخانه ای ورویکردی توصیفی تحلیلی وبا محوریت این حدیث به بررسی مقولات فوق پرداخته ومی کوشد تا اصول برآمده از آن را با تکیه بر مباحث علم اصول فقه مانند اطلاق، مناسبت حکم وموضوع، جواز استعمال لفظ دراکثر از معنای واحد ونیز قرائن متصله ومنفصله حدیث، تبیین کند.

نویسندگان

محسن رفعت

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه حضرت معصومه سلام الله علیها، قم، ایران.

سید محمد علی حجازی

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبهالله، شرح نهج البلاغه، تحقیق: ...
  • ابن ابی جمهور، محمد، عوالی اللئالی، تحقیق: مجتبی عراقی، قم: ...
  • ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات، تهران: مکتبه النینوی الحدیثه، ...
  • ابن حنبل، احمد، مسند ابن حنبل، بیروت: موسسه الرساله، ۱۴۱۶ق ...
  • ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم: جامعه ...
  • ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم: ...
  • ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق: جمال الدین ...
  • ابن هلال ثقفی، ابراهیم، الغارات، تحقیق: عبدالزهراء حسینی، قم: دار ...
  • امام عسکری، تفسیر المنسوب الی الامام العسکری، تحقیق و چاپ: ...
  • آقابزرگ طهرانی، محمد محسن، الذریعه فی تصانیف الشیعه، بیروت: دار ...
  • آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: ...
  • برقی، احمد بن محمد، المحاسن، تحقیق: جلال الدین محدث، قم: ...
  • بروجردی، سید حسین، الحاشیه علی کفایه الاصول، قم: انصاریان، ۱۴۱۲ق ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: محمد باقر محمودی، ...
  • بهایی عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، تحقیق: عبدالرحمان محمد عثمان، ...
  • جمعی از علماء، الاصول السته عشر، قم: دار الشبستری، ۱۳۶۳ ...
  • جهامی، جیرار، موسوعه مصطلحات ابن سینا، بیروت: مکتبه لبنان، ۱۴۲۵ق ...
  • حائری یزدی، عبدالکریم، درر الفوائد، قم: موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۸ق ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم: موسسه آل البیتg، ...
  • حسینی شاهرودی، محمود، نتائج الافکار فی الاصول، قم: آل مرتضیg، ...
  • حلبی، ابوالصلاح، الکافی فی الفقه، اصفهان: مکتبه الامام امیرالمومنینg، ۱۴۰۳ق ...
  • حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، تحقیق و نشر: قم: ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت: دار الکتب ...
  • دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب الی الصواب، قم: شریف ...
  • ذهبی، شمس الدین محمد، تهذیب التهذیب، بیروت: دار الفکر، ۱۴۰۴ق ...
  • ذهبی، شمس الدین محمد، الکاشف فی معرفه من له روایه ...
  • رازی، ابومحمد عبدالرحمن، الجرح و التعدیل، مطبعه مجلس دائره المعارف ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان ...
  • سبحانی، جعفر، رسائل و مقالات، قم: موسسه الامام الصادقg، ۱۴۲۵ق ...
  • سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویه، قم: منشورات الحرمین، ...
  • شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تحقیق: صبحی صالح، ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین، الانتصار، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ...
  • شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، نجف: مطبعه حیدریه، بی ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، النفلیه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، تحقیق: محمد حسن ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، الامالی، تهران: کتابچی، ۱۳۷۶ش ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، علل الشرایع، قم: کتاب فروشی ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن بابویه، عیون اخبار الرضاg، تحقیق: مهدی ...
  • صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، تحقیق: محسن کوچه باغی، ...
  • طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد: نشر ...
  • طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم: الشریف الرضی، ۱۴۱۲ق ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ...
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، ...
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، بیروت: دار المعرفه، ۱۴۱۲ق ...
  • طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق: احمد حسینی اشکوری، تهران: مرتضوی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تحقیق: موسسه البعثه، قم: دار ...
  • طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق: حسن الموسوی الخراسانی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبه ...
  • عسکری، حسن بن عبدالله، الفروق فی اللغه، بیروت: دار الآفاق ...
  • علوی، محمد بن علی، المناقب، الکتاب العتیق، تحقیق: حسین موسوی ...
  • فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه: کتاب الصلاه، قم: مرکز فقه ...
  • فخرالدین رازی، فخرالدین محمد، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم: هجرت، ۱۴۰۹ق ...
  • فیض کاشانی، ملا حسن، تفسیر الصافی، تهران: الصدر، ۱۴۱۵ق ...
  • قمی، عباس، سفینه البحار، قم: اسوه، ۱۴۱۴ق ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق: طیب موسوی جزائری، ...
  • کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، قم: موسسه آل البیت، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: ...
  • تویسرکانی، محمد نبی بن احمد، لئالی الاخبار، قم: علامه، ۱۴۱۳ق ...
  • مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، بی جا، بی نا، بی تا ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لعلوم الائمه الاطهار، بیروت: دار ...
  • مجلسی، محمدباقر، مرآه العقول، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: ...
  • مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین، قم: موسسه کوشانبور، ۱۴۰۶ق ...
  • مزی، جمال الدین ابوالحجاج یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه ...
  • مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، تحقیق: آصف فیضی، قم: ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الامالی، تحقیق: حسین استاد ...
  • مفید، محمد بن نعمان، المقنعه، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ ...
  • ملاصدرا، محمد صدرالدین، شرح اصول الکافی، تهران: موسسه مطالعات و ...
  • ملکی اصفهانی، مجتبی، فرهنگ اصطلاحات اصول، قم: علامه، ۱۳۷۹ش ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله، تهذیب الاصول، تهران: موسسه تنظیم ...
  • میرداماد، محمدباقر، قبسات، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۴ش ...
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی ثوبه الجدید، قم: موسسه دائره ...
  • نووی جاوی، حمد بن عمر، مراح لبید لکشف معنی القرآن ...
  • نمایش کامل مراجع