بررسی سلامت حوزه آبخیز تالار با استفاده از چارچوب ارزیابی سلامت آبخیز (WHAF)

مدیریت یکپارچه آب، زمین و منابع زیستی در یک حوضه، منجر به تامین آب از منابع آبی موجود در آن حوضه می شود. از اجزای کلیدی استراتژی های مدیریت این منابع، افزایش حفاظت از آب های (آبخیزهای) سالم است. همچنین یکی از اساسی ترین بخش ها در مدیریت پایدار حوزه، آگاهی از سلامت آبخیز می باشد. در این تحقیق، با تقسیم بندی آبخیز تالار به ۳۷ زیرحوضه در محیط جی. آی. اس، شاخص سلامت آبخیز بررسی شد. ابتدا، در هر یک از زیرآبخیز ها اقدام به انتخاب معیار های اصلی و موثر در میزان سلامت حوضه شد. با درنظر گرفتن ارتباطات و تعاملات بخش های تشکیل دهنده هر یک از زیرآبخیز ها، شاخص سلامت در پنج بخش ژئومورفولوژی، کیفیت آب، هیدرولوژی، وضعیت زیستی و پیوستگی هیدرولوژیک ارزیابی گردید. زیرآبخیز های منطقه مورد مطالعه از نظر هر یک از شاخص ها اولویت بندی شدند و در پایان نقشه نهایی سلامت از ترکیب تمامی شاخص ها به دست آمد. نتایج نشان داد که زیرآبخیز شماره ۳۴ با دارابودن امتیاز ۶۶/۷۱ نسبت به سایر، حداکثر امتیاز سلامت و زیرآبخیز شماره ۲۶ با امتیاز ۷۹/۴۰ حداقل امتیاز سلامت را به خود اختصاص داد. نتایج بررسی وضعیت سلامت زیرآبخیز ها نیز نشان داد، تعداد ۲۴ زیرحوضه در طبقه ۴۰-۶۰ و در حد متوسط و بقیه (تعداد ۱۳ زیرحوضه) در طبقه ۸۰-۶۰ و دارای سلامت زیاد هستند. نتایج پارامترهای ارزیابی سلامت آبخیز برای هر جزء سلامت می تواند برای پیشبرد فرآیند برنامه ریزی اصلی آبخیزداری در مقیاس حوضه بر مبنای اهداف مدیریتی خاص مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با ترکیب هر یک از پارامترهای فرعی دیگر در آبخیز تالار می توان اولویت مناطق را به لحاظ سلامت حوضه تعیین کرد.

کلیدواژه ها:

پیوستگی