بررسی اثرات کاربری اراضی و شکل زمین بر دمای سطح زمین (مطالعه موردی: شهر بجنورد، استان خراسان شمالی)

چکیده شهرنشینی با تغییر شکل طبیعی زمین می تواند دمای سطح زمین (LST) را در مقیاس جهانی تحت تاثیر قرار دهد‬. کاهش پیامدهای تغییرات اقلیمی، مستلزم تدوین یک برنامه منسجم مدیریت کاربری برای محدود نمودن گسترش بی برنامه و افزایش فضای سبز شهری است. هدف این مطالعه بررسی چگونگی تاثیر ویژگی ها و الگوی فضایی مناطق شهری و محیط اطراف آن بر دمای سطح زمین در شهر بجنورد است. برای این منظور، از الگوریتم پنجره مجزا (SWA) برای بازیابی دمای سطح زمین با استفاده از داده های لندست ۸ سال ۲۰۲۱ استفاده شد‬. بر اساس نتایج، مراکز اصلی انتشار گرمای بالا در مناطق شهری مانند تاسیسات عمومی، پارکینگ خودروها و مناطق صنعتی، دمای سطح زمین بالاتری (بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد) نسبت به فضاهای سبز شهری (کمتر از ۳۶ درجه سانتی گراد) دارند. در این مطالعه تفاوت بین دمای سطح زمین در روز و شب با استفاده از دمای شبانه سطح زمین مادیس آشکار شد. همچنین نتایج خودهمبستگی فضایی تضاد در رفتارهای دمای سطح زمین بافت شهری و حومه شهر در مناطق نیمه خشک را نشان می دهد. وجود نقاط گرم در سطوح نفوذپذیر مانند زمین های کشاورزی و نقاط سرد در مناطق غیرقابل نفوذ نشان دهنده اثر معکوس جزایر حرارتی شهری در این مناطق است. درک تعاملات پیچیده کاربری های شهری و دمای سطح زمین با در نظر گرفتن الگوهای آب و هوای منطقه ای می تواند به مدیران و برنامه ریزان شهری در بهبود کیفیت زندگی در مناطق شهری کمک کند.

کلیدواژه ها:

شهر بجنورد